علائم بیماری ام اس
علائم بیماری ام اس متغیر و غیرقابل پیشبینیاند. هیچ دو نفری دقیقاً علائم یکسانی ندارند و علائم هر فرد با گذشت زمان میتواند تغییر (از نظر نوع) یا نوسان (از نظر شدت) کند. ممکن است یک نفر فقط یک یا دو مورد از علائم ممکن را تجربه کند در حالی که شخص دیگری موارد بیشتری را تجربه میکند. اما علائم ام اس چیست، آیا علائم ام اس در زنان متفاوت است یا فقط علائم ام اس در چشم بروز پیدا می کند؟
برای یافتن اطلاعات بیشتر در مورد علائمی که ممکن است شما یا اطرافیانتان تجربه کنید، لیست زیر را مطالعه کنید. هر چند تعداد افراد مبتلا به ام اس در بانوان بیشتر از آقایان است اما علائم بیماری ام اس در زنان با علائم ام اس در کودکان و علائم ام اس در مردان تفاوت معنی داری ندارد. بسیاری از این علائم با استفاده از داروها، توانبخشی و سایر راهکارهای مدیریتی میتوانند به طور قابلتوجهی مدیریت شوند. مدیریت مؤثر علائم توسط یک تیم از متخصصان مراقبتهای بهداشتی یکی از مؤلفههای اصلی مراقبت جامع بیماری ام اس است. اگر در مورد بیماری ام اس اطلاعات کافی ندارید، بد نیست مطلب ام اس چیست؟ را مطالعه کنید، تا با این بیماری، روند تشخیص و درمان ام اس آشنا شوید.
علائم شایع
خستگی
خستگی در حدود ۸۰ درصد افراد رخ میدهد، میتواند به طور قابل توجهی در توانایی عملکرد در خانه و محل کار اختلال ایجاد کند و ممکن است شاخصترین علامت در شخص باشد. در غیر این صورت شخص محدودیتهای فعالیتی حداقلی دارد. اطلاعات کامل در مود خستگی و درمان بهبود دهنده آن را میتوانید در اینجا ببینید.
مشکلات در راه رفتن
مربوط به عوامل مختلفی از جمله ضعف، اسپاسم، عدم تعادل، کم یا بیحسی و خستگی است و از طریق فیزیوتراپی، کمک درمانی و داروها میتوان به آنها کمک کرد. اطلاعات کامل در مورد مشکل در راه رفتن و راههای کنترل و درمان را میتوانید در صفحه ام اس و مشکلات در راه رفتن ببینید.
بی حسی و مور مور شدن
بیحسی در صورت، بدن یا اندامها (بازوها و پاها) اغلب اولین علامتی است که توسط افرادی که در نهایت تشخیص داده میشود مبتلا به ام اس هستند، دیده میشود. برای اطلاعات بیشتر در مورد این علامت میتوانید مطلب بی حسی و مور مور شدن در ام اس را مطالعه کنید.
اسپاسم
به احساس سفتی و طیف گستردهای از اسپاسمهای عضلانی غیر ارادی که ممکن است در هر اندام رخ دهد، اشاره دارد. اسپاسم در پاها بسیار شایع است. اطلاعات بیشتر در مورد اسپاسم و درمان بهبود دهنده علائم آن را میتوانید در اینجا ببینید.
ضعف
ضعف در ام اس که نتیجه ای از بیحرکتی عضلات بلااستفاده یا آسیب دیدن اعصاب تحریک کننده عضلات است، با راهکارهای توانبخشی و استفاده از کمکهای تحرکی و سایر وسایل کمکی قابل مدیریت است. اطلاعات بیشتر و راهکار درمان در مورد ضعف در ام اس را در اینجا مطالعه کنید.
مشکلات بینایی
اولین علامت بیماری ام اس در بسیاری از افراد مشکل بینایی است. تاری دید، کنتراست (تضاد در رنگ ها) ضعیف یا مشکلات بینایی درمورد رنگها و درد هنگام حرکت چشم که ممکن است نگرانکننده باشد، باید سریع ارزیابی شود. اطلاعات بیشتر در مورد انواع مشکلات بینایی و کنترل آن را در صفحه مشکلات بینایی در ام اس مشاهده کنید.
سرگیجه و احساس منگی
افراد مبتلا به ام اس ممکن است احساس عدم تعادل یا سبکی سر کنند، یا (در مواردی بسیار کم) این حس را دارند که در حال چرخش خود یا محیط اطراف به دور خود هستند (سرگیجه). اطلاعات بیشتر در مورد این مشکل و درمان بهبود دهنده علائم سرگیجه و منگی را میتوانید در اینجا ببینید.
مشکلات مثانه
اختلال عملکرد مثانه در حداقل ۸۰٪ از مبتلایان به ام اس رخ میدهد. معمولاً با داروها، مدیریت مایعات و اصلاح شیوه زندگی میتواند کاملاً با موفقیت مدیریت شود. مشکلات مثانه و اختلالات ادراری و درمان آن را در صفحه اختلالات ادراری و مثانه در ام اس مطالعه کنید.
مشکلات جنسی
در جمعیت عمومی از جمله مبتلایان به بیماری ام اس بسیار شایع است. پاسخهای جنسی میتواند در اثر آسیب در دستگاه عصبی مرکزی و همچنین علائمی مانند خستگی و اسپاسم و عوامل روانشناختی (مثل افسردگی) ایجاد شود. برای اطلاعات بیشتر در زمینه مشکلات و اختلالات جنسی و راههای درمان آن را میتوانید در این صفحه ببینید.
اختلالات روده
یبوست و از بین رفتن کنترل رودهها یک نگرانی خاص در بین مبتلایان به ام اس است. مشکلات روده معمولاً از طریق رژیم غذایی، مصرف کافی مایعات، فعالیت بدنی و دارو قابل مدیریت است. درمان و مشکلات مربوط به اختلال روده شامل یبوست، بی اختیاری و اسهال را در صفحه اختلالات روده در ام اس مطالعه کنید.
درد و خارش
سندرمهای درد در بیماری ام اس رایج است. در یک مطالعه، ۵۵٪ از بیماران مبتلا به ام اس در بعضی مواقع “از نظر بالینی درد قابل توجهی داشتند” و تقریبا نیمی از آنها دارای درد مزمن بودند. اطلاعات مربوط به انواع درد و خارش و درمان بهبود دهنده علامت آن مطلب درد و خارش در ام اس را مطالعه کنید.
تغییرات شناختی
اشاره به طیف وسیعی از عملکردهای سطح بالای مغز دارد که در بیش از ۵۰٪ از مبتلایان به ام اس ایجاد شدهاند، از جمله توانایی پردازش اطلاعات ورودی به مغز، یادگیری و به یاد آوردن اطلاعات جدید (مشکل حافظه کوتاه مدت)، سازماندهی و حل مسئله، تمرکز توجه و درک دقیق محیط. برای اکثر افراد، تغییر در عملکرد شناختی خفیف است برای اطلاعات بیشتر و نحوه کنترل و درمان این مشکل میتوانید مطلب تغییرات شناختی در ام اس را مطالعه کنید.
تغییرات عاطفی
میتواند واکنشی در برابر فشارهای زندگی با ام اس و همچنین نتیجه تغییرات عصبی و ایمنی باشد. افسردگی چشمگیر، نوسانات خلقی، تحریکپذیری(حساس شدن) و در مواردی خنده و گریه غیرقابل کنترل، چالشهای قابلتوجهی را برای افراد مبتلا به ام اس و خانوادههای آنها به وجود میآورد. اطلاعات بیشتر در مورد تغییرات عاطفی و درمان آن را میتوانید در اینجا ببینید.
افسردگی
مطالعات نشان داده اند که افسردگی بالینی – شدیدترین نوع افسردگی – از شایعترین علائم بیماری ام اس است. این بیماری در بین مبتلایان به ام اس بیشتر از جمعیت عمومی و یا در افراد دارای بیماریهای مزمن دیگر است. برای اطلاعات بیشتر و نحوه کنترل و درمان افسردگی و اضطراب میتوانید مطلب افسردگی در ام اس را مطالعه کنید.
علائم نادر
مشکلات گفتاری
مشکلات گفتاری، از جمله Slurring (دیس آرتری) و از دست دادن حجم صدا (Dysphonia) تقریباً در ۲۵-۴۰٪ از مبتلایان به بیماری ام اس، به ویژه در دوره بیماری و در دوره های خستگی شدید رخ میدهد. گاهی اوقات لکنت زبان نیز گزارش میشود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه صفحه مشکلات گفتاری در ام اس را مطالعه کنید.
مشکلات بلع
مشکلات بلع (که به آن دیسفاژی گفته میشود) ناشی از آسیب به اعصاب کنترلکننده بسیاری از ماهیچههای کوچک دهان و گلو است. برای اطلاعات بیشتر و گزینههای درمان مشکلات بلع صفحه مشکلات بلع در ام اس را مطالعه کنید.
لرزش
لرزش یا لرزش غیرقابل کنترل، به دلیل نواحی آسیب دیده در امتداد مسیرهای عصبی پیچیده که وظیفه هماهنگی حرکات را بر عهده دارند، میتواند در نقاط مختلف بدن رخ دهد. اطلاعات بیشتر درمورد لرزش در ام اس و درمان آن را میتوانید در اینجا ببینید.
تشنج
تشنج، که نتیجه ترشحات الکتریکی غیرطبیعی در ناحیه آسیب دیده از مغز است، تخمین زده میشود که در ۲-۵٪ از افراد مبتلا به ام اس اتفاق میافتد، تشنج در عموم مردم ۳٪ تخمین زده شود. اطلاعات بیشتر در این مورد را در صفحه تشنج در ام اس مطالعه کنید.
مشکلات تنفسی
مشکلات تنفسی در افرادی رخ میدهد که عضلات قفسه سینه آنها به دلیل آسیب دیدن اعصاب کنترل کننده آن عضلات به شدت تضعیف شده است. برای مطالعه اطلاعات بیشتر در مورد مشکلات تنفسی صفحه مشکلات تنفسی در ام اس را مشاهده کنید.
کاهش شنوایی
حدود ۶٪ افرادی که مبتلا به ام اس هستند از اختلال شنوایی شکایت دارند. در موارد بسیار نادر، کم شنوایی به عنوان اولین علامت بیماری گزارش شده است. برای مطالعه بیشتر در مورد مشکل کاهش شنوایی در ام اس از این صفحه بازدید کنید.
علائم ثانویه و درجه سوم
در حالی که علائم اصلی که در این صفحه توضیح داده شده است کم و بیش نتیجه مستقیم آسیب دیدن میلین و الیاف عصبی در دستگاه عصبی مرکزی (CNS) است، علائم ثانویه عوارضی هستند که میتوانند در نتیجه این علائم اولیه به وجود آیند. مثلا:
- اختلال عملکرد مثانه میتواند باعث عفونتهای مکرر دستگاه ادراری شود.
- عدم تحرک میتواند باعث از بینرفتن توان ماهیچهها، ضعف (عدم ارتباط با دمیلینه شدن (Demyelination))، کاهش تراکم استخوان یا پوکی استخوان (افزایش خطر شکستگی) و تنفس کم عمق و ناکارآمد شود.
- عدم تحرک میتواند باعث زخمهای درنتیجه ی فشار (مانند زخم بستر) شود.
در حالی که علائم ثانویه قابل درمان هستند، هدف مطلوب جلوگیری از بروز آنها با درمان علائم اولیه است.
علائم درجه سوم ناشی از تأثیر بیماری بر زندگی شماست. این علائم شامل عوارض اجتماعی، حرفه ای و روانی است. به عنوان مثال، اگر دیگر قادر به رانندگی یا راه رفتن نیستید، ممکن است نتوانید کار معمول خود را ادامه دهید. استرس و فشار روبرو شدن با بیماری ام اس غالباً باعث تغییر در روابط اجتماعی فرد میشود. مشکلات مربوط به کنترل مثانه، لرزش یا بلع ممکن است باعث شود افراد از تعاملات اجتماعی فاصله بگیرند و منزوی شوند.
افسردگی در افراد مبتلا به ام اس بسیار شایع است. افسردگی ممکن است یکی از علائم اولیه و ثانویه باشد، زیرا میتواند ناشی از روند بیماری و یا ناشی از چالشهای بحث شده در بالا باشد. برای درمان و بهبود کیفیت زندگی خود اقدام کنید.
منبع: