دانشمندان در تلاشند تا آسیب کبدی ناشی از داروهای ام اس را کاهش دهند
محققان می‌گویند افراد مبتلا به بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) که از درمان های تعدیل کننده بیماری مبتنی بر اینترفرون استفاده می‌کنند، احتمالاً در معرض خطر بیشتری برای آسیب های کبدی قرار دارند.
آسیب جدی کبدی خطری است برای مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) که با داروهای مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بیماری خود را درمان می‌کنند.
اما تحقیقات اخیر راهی را برای شناسایی افرادی که در صورت مصرف اینترفرون بتا ممکن است فعالیت آنزیمی کبد را افزایش دهند، پیدا کرده است.
در دهه ۱۹۹۰، سه روش اصلاح کننده بیماری (DMT) برای افراد مبتلا به ام اس وجود داشت که آمپول های ABC نامیده می‌شد: دو بتا اینترفرون، آوونکس و بتاسرون و یک استات گلاتیرامر، کوپاکسون.
امروزه ۲۲ داروی DMT وجود دارد که توسط FDA برای درمان بیماری ام اس تأیید شده است. پنج مورد از آنها داروهای مبتنی بر اینترفرون هستند که از طریق تزریق به صورت زیرجلدی و یا عضلانی دریافت می‌شوند. سایر گزینه ها به صورت خوراکی یا تزریق وریدی (IV) دریافت می‌شوند. همه اینها با عوارض جانبی همراه هستند.
DMT ها برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری، کاهش تعداد عودها (حملات)، کاهش شدت عودها و محدود کردن ضایعات مغزی طراحی شده‌اند. آنها همچنین ممکن است از حمله بالینی دوم بعد از عود و علائم اولیه جلوگیری کنند.
قدرت و نتایج مصرف DMT ها متفاوت است. هرچه دارو قوی‌تر باشد، عوارض و خطرات آن بیشتر است.
شرکت بیوتکنولوژی بایوژن به طور داوطلبانه داروی زینبریتا (Zinbryta) را پس از ایجاد نگرانی در مورد آسیب کبدی این دارو، از بازار خارج کرد.
افرادی که از داروی نوانترون (میتوکسانترون) استفاده می‌کنند از نظر بیماری قلبی کنترل و مانیتور می‌شوند.
لمترادا (آلمتوزوماب) که به صورت وریدی تزریق می‌شود، می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی ایجاد کند. این دارو معمولاً فقط وقتی تجویز می‌شود که دو درمان دیگر امتحان شده باشند ولی نتیجه‌ای نگرفته باشند.
آزمایشات بالینی تایسبری (ناتالیزوماب) نشان داد که بیماران می‌توانند به لکواآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (PML)، یک عفونت ویروسی اغلب کشنده مغز، مبتلا شوند.
جیلنیا (فینگولیمد) می‌تواند باعث تورم در پشت چشم، مشکلات کبدی و PML شود، اما اولین درمان اصلاح کننده بیماری بوده است که توسط FDA برای درمان ام اس در کودکان تأیید شده است.
اوباجیو (تری فلونامید)، یک درمان خوراکی، عوارض جانبی رایجی دارد که شامل ریزش مو، سردرد و آسیب شدید کبدی است.
ایمن سازی داروها
پیشرفت‌های علمی، این روش های درمانی را برای افراد مبتلا به ام اس ایمن‌تر می‌کند.
متخصصان می‌توانند نشانگر زیستی را برای وجود آنتی بادی های ویروس JC اندازه گیری کنند تا از PML جلوگیری کند.
علاوه بر این، محققان یک نوع ژنتیک، نزدیک به ژنی به نام فاکتور تنظیم کننده ۶ اینترفرون (IRF6) پیدا کرده‌اند که می‌تواند به پیش بینی آسیب کبدی در افرادی که از درمان های اینترفرون بتا استفاده می‌کنند، کمک کند.
اینترفرون‌ها یک درمان تعدیل کننده بیماری (DMT) هستند که معمولاً برای افراد مبتلا به ام اس تجویز می‌شود. آنها در جلوگیری و کاهش شدت عود ها و همچنین کاهش ضایعات جدید مغزی میزان موفقیت ۳۸ درصدی را نشان داده‌اند.
همچنین این نوع داروها نشان داده اند که می‌توانند سرعت پیشرفت بیماری و کاهش سلامت شناختی را کند کنند. با این حال، آنها پیشرفت ناتوانی ها را کند نمی‌کنند. بتا اینترفرون های مورد تأیید FDA شامل آوونکس، بتاسرون، ربیف، اکستاویا و اخیراً پلگریدی، یک پگ اینترفرون، است.
این داروها برای تشویق واکنش طبیعی بدن در فعال کردن اینترفرون‌ها (پروتئین‌ها) برای مبارزه با عفونت و التهاب ویروسی طراحی شده‌اند. از اینترفرون ها برای درمان سرطان، عفونت ویروسی و ام اس استفاده می‌شود.
کیتی کاستلو، پرستاری در مرکز بیماری مولتیپل اسکلروزیس جان هاپکینز و معاون بهداشت و درمان انجمن ملی ام اس آمریکا گفت:
“اینترفرون بتا با این عنوان شناخته شده است که می‌تواند فعالیت آنزیم کبدی را افزایش دهد. این خیلی غیر معمول نیست. آنچه غیر معمول است، اثرات شدید است.”
او توضیح داد:
“این تحقیق جدید نشان می‌دهد افرادی با ویژگی های ژنومی وجود دارند که در صورت تزریق اینترفرون به آنها میزان آنزیم های کبدی را بیشتر می‌کنند.”
وی افزود:
“اگر بیمار اینترفرونی مصرف کند اما این اینترفرون نوع دیگری از DMT نباشد، ممکن است به سمت آسیب به کبد متمایل شود، حتی اگر گزینه جایگزین به عنوان افزایش دهنده فعالیت آنزیم کبدی شناخته شود.”
کاستلو به وبسایت Healthline گفت:
“این یک مطالعه مهم است. من از تحقیقات دیگران که این نتایج مهم را تأیید کرده‌اند آگاهی ندارم. این اطلاعات مفید است.”
افراد مبتلا به ام اس اگر هنگام مصرف اینترفرون تمایل به آسیب کبدی نشان دهند، از سایر گزینه های DMT استفاده می‌کنند.
DMT های دیگری وجود دارند که ممکن است چنین مشکلاتی ایجاد نکنند. برخی از درمان‌ها ممکن است منجر به افزایش فعالیت آنزیم کبدی شود اما باعث آسیب کبدی یا بیماری نشود.
“این اطلاعات برای طراحی استراتژی توسط پزشک/بیمار مهم است. دانستن این مسئله می‌تواند تصمیم گیری مشترک در مورد خطر عوارض جانبی و گفتگو در مورد گزینه های دیگر DMT را تقویت کند. این امر ممکن است بتواند از آسیب کبدی ناشی از دارو (DILI) در بیمارانی که در معرض خطر هستند جلوگیری کند. شاید بیشتر تحت نظارت قرار بگیرند.”
دکتر جیمه ایمیتولا، مدیر کلینیک چند رشته ای مولتیپل اسکلروزیس پیشرفته و مدیر مرکز تحقیقات پزشکی وکسنر در دانشگاه ایالتی اوهایو در این مورد گفت:
“این کار بسیار مهمی است.”
وی در ژورنال ژنتیک طبیعت که این مطالعه را منتشر کرده است، خاطر نشان کرد که این نتایج نشان دهنده تحقیقات با کیفیت بالا است.
ایمیتولا گفت:
“واضح است که هر بیمار پاسخ یکسانی به اینترفرون ها نخواهد داد. برخی از بیماران تمایل به نتایج بهتر از دیگران دارند.”
وی همچنین توضیح داد:
“اثربخشی این DMT ها یعنی توانایی دارو برای ایجاد پاسخ به اینترفرون ها.”
استراتژی‌های جایگزین
محققان در حال بررسی روش‌هایی برای کمک به محافظت از افراد مبتلا به ام اس، در برابر فعالیت آنزیم کبدی مرتبط با مصرف اینترفرون هستند.
یک مطالعه اخیراً به بررسی مصرف روغن ماهی و روغن زیتون و تأثیر آن بر فعالیت آنزیم کبدی پرداخته است. متخصصان دریافتند که فعالیت آنزیم کبدی پس از شش ماه مصرف روغن ماهی و نه ماه مصرف روغن زیتون تغییر کرد.
کسانی که روغن ها را مصرف کردند، با مقابله با اثرات اینترفرون‌ها، کاهش فعالیت ATPase میتوکندریایی و افزایش سیالیت غشا را نشان دادند. نتایج نشان داد که تفاوت قابل توجهی در شرکت‌کنندگان مصرف کننده روغن نسبت به گروه دیگر وجود دارد.
یک گزارش موردی، که اخیراً در نشریه “مکمل های درمانی پزشکی” منتشر شده است، یافته هایی را ارائه می‌دهد که داروهای گیاهی چینی می‌توانند به مقابله با اثرات آسیب کبدی مبتنی بر اینترفرون کمک کنند. در این گزارش آمده است که اینترفرون ها بر روی “چی” (اصطلاحی در هنر رزمی تای چی) فرد تأثیر منفی می‌گذارند و تعادل “یین” و “یانگ” فرد را از بین می‌برند.
در طب چینی به این بیماری “کمبود یین کلیه” گفته می‌شود. به طور معمول، علائم این نوع کمبود چی شامل خستگی، سرگیجه، اشت های ضعیف، بزرگ شدن غیرطبیعی شکم بعد از وعده غذایی، اسهال و ضعف عضلانی است. این علائم در افرادی که اینترفرون مصرف می‌کنند نیز دیده می‌شود.
بیمار در این مطالعه موردی پس از دو هفته نتیجه را مشاهده و ۵۰ درصد بهبود در سلامتی خود را تجربه کرد. این تحقیق نشان می‌دهد که طب چینی ام اس را درمان نمی‌کند اما ممکن است یک درمان مکمل برای داروهای غربی ارائه دهد.
ایمیتولا نتیجه گیری کرد:
“اینترفرون ها بیش از سایر DMT ها استفاده شده‌اند و هنوز هم ایمن در نظر گرفته می‌شوند، اما برخی از افراد به دلیل این ژن نسبت به این نوع دارو حساسیت خواهند داشت.”
ایمیتولا پیشنهاد می‌کند بیماران بطور منظم مورد ارزیابی قرار گیرند، خصوصاً بیماران مصرف کننده اینترفرون که در معرض خطر هستند.
منبع:
