ورزش های مفید برای بیماران ام اس

در گذشته به افرادی که مبتلا به بیماری مالتیپل اسکلروزیس (ام اس) بودند از ترس بدتر شدن شرایط توصیه می شد، از ورزش و اعمال فشارهای بدنی اجتناب کنند. از یک طرف، علائم مرتبط با بیماری ام اس می تواند مشارکت در فعالیت های بدنی را به چالش بکشد: ناتوانی می‌تواند مانع تحرک شود و منجر به درد و خستگی چشمگیر شود، در حالی که گرمای بیش از حد در هنگام فعالیت بدنی شدید، مشکل دیگری برای افراد مبتلا به ام اس محسوب می‌شود. از طرف دیگر، محدود کردن فعالیت بدنی می تواند عواقب منفی بر سلامتی داشته باشد و به طور بالقوه منجر به ضعف و خستگی بیشتر در درازمدت شود. طی چند دهه گذشته، تحقیقات جدید فواید قابل توجهی را در ارتباط با افزایش فعالیت بدنی کشف کرده است، و ادراک در جامعه ام اس به سمت تشویق یک شیوه زندگی فعال تر حرکت کرده است.

 

 

 

تعدادی کارآزمایی بالینی در سراسر جهان در حال انجام است که پاسخهای واضح‌تری را ارائه می‌دهند که نشان می‌دهد مداخلات فعالیت بدنی ممکن است سلامت کلی بیماران ام اس را بهبود بخشد یا خیر. یک سؤال در ذهن افرادی که مبتلا به بیماری ام اس هستند این است که: چه نوع فعالیت‌های بدنی برای سطوح مختلف تحرک و خستگی مفید و مناسب هستند؟ برخی از تحقیقات اخیر که تأثیر انواع مختلف فعالیت بدنی بر بیماری ام اس را بررسی کرده است، در زیر خلاصه شده است.

 

 

ایروبیک فیتنس

آمادگی هوازی، که از آن به عنوان تناسب قلبی و تنفسی نیز یاد می‌شود، به توانایی بدن در مصرف و تأمین اکسیژن و انرژی لازم برای عضلات اشاره دارد. نمونه‌هایی از فعالیت‌هایی که تناسب هوازی فرد را بهبود می‌بخشد شامل پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا است.

 

این نوع ورزش علاوه بر اینکه یک شاخص کلی مثبت در سلامتی است، نشان داده شده است که با سلامت مغز در افراد مبتلا به ام اس نیز همراه است. یک مطالعه تأثیرگذار نشان داد که افراد مبتلا به ام اس که سطح بالاتری از آمادگی هوازی داشتند، در مقایسه با افرادی که کمتر از این سطح آمادگی برخوردار بودند، دچار تخریب کلی کمتر در بافت مغز بودند. شرکت‌کنندگانی که سطح آمادگی بالاتری داشتند در شرایط مشابه در یک سری از کارهای شناختی عملکرد بالاتری را به نمایش گذاشتند. این نشان می‌دهد که آمادگی هوازی بالا، با حفظ بافت مغزی و عملکرد شناختی در افراد مبتلا به ام اس ارتباط دارد.

 

فعالیت‌های پیشنهادی برای مشارکت در فعالیت‌های هوازی:

 

پیاده روی

چندین مطالعه تأثیر پیاده روی بر تناسب اندام کلی و عملکرد شناختی افراد مبتلا به بیماری ام اس را بررسی کرده اند:

 

• در یک مطالعه کوچک، محققان اثربخشی یک هفته پیاده روی بر روی تردمیل و تمرینات قدرتی پا در افراد مبتلا به ام اس با ناتوانی متوسط را با هم ​​مقایسه کردند. این مطالعه نشان داد که پیاده روی تردمیل نسبت به تمرین قدرتی در بهبود راه رفتن در مبتلایان به ام اس برتری دارد.
• یک مطالعه آزمایشی کوچک به سرپرستی دکتر برایان ساندروف و همکاران اثرات شدت‌های مختلف پیاده روی تردمیل بر زمان واکنش، معیاری از اختلال شناختی، را بررسی کردند. در حالی که پیاده روی تردمیل به طور کلی زمان واکنش نسبت به استراحت آرام بهبود یافته بود، نویسندگان هیچ تفاوتی بین راه رفتن سبک، معتدل و شدید پیدا نکردند، بنابراین نشان می‌دهد که حتی پیاده روی سبک نیز می‌تواند اثرات مفیدی داشته باشد.
• یک مطالعه توسط همان گروه انواع مختلف ورزش از جمله پیاده روی تردمیل، دوچرخه سواری و یوگا و تأثیرات آنها بر عملکرد شناختی از جمله بهبود توجه و رد حواس‌پرتی را مقایسه کرده است. اگرچه هر سه تمرین فوایدی به همراه داشت، اما به نظر می‌رسید که پیاده روی بیشترین تأثیر را در عملکرد شناختی دارد.
• مزایای مشابه فعالیت بدنی، به ویژه پیاده روی و دویدن، در کودکان و نوجوانان مبتلا به ام اس دیده شده است. در تحقیقاتی که توسط انجمن آم اس کانادا و بنیاد تحقیقات علمی آم اس انجام شده است، دکتر آنه یه، دکتر برندا بانول و تیمی از همکاران، پرسشنامه‌هایی را با داده‌های بالینی برای ارزیابی ارتباط بین شدت‌های مختلف فعالیت بدنی با میزان عود، ضایعات مغزی، خستگی و افسردگی در جوانانی که با ام اس یا سندرم دمیلینیتینگ حاد مونوفاز(monophasic acute demyelinating syndrome) زندگی می‌کنند، ترکیب کردند. در گروه ام اس، افرادی که زمان کمتری را در شرکت در پیاده روی سریع می‌گذرانند، در طول روز خستگی بیشتری را تجربه کردند. علاوه بر این، دویدن و آهسته دویدن با ضایعات مغزی کوچکتر و ضریب عود کمتر همراه بود، این نشان می‌دهد که فعالیت بدنی شدید به طور بالقوه می‌تواند در جوانی که مبتلا به ام اس است مفید باشد.

 

دوچرخه سواری

علاوه بر پیاده روی، دوچرخه سواری به طور کلی نوعی سودمند از ورزش هوازی محسوب می‌شود. پشتیبانی ارائه شده توسط دوچرخه می‌تواند استرس و اثرات منفی بر مفاصل را به حداقل برساند، که می‌تواند برای افرادی که مبتلا به ام اس هستند مفید باشد. چندین مطالعه مقدماتی اثرات دوچرخه سواری در افراد مبتلا به ام اس را ارزیابی کرده‌اند.

 

• یک مطالعه اسکاتلندی برای تعیین اثرات یک دوره ۱۵ دقیقه ای دوچرخه سواری با شدت متوسط ​​بر علائمی مانند درد و خستگی در افراد مبتلا به ام اس انجام شد. آنها دریافتند که تا ۲۴ ساعت پس از دوچرخه سواری، هیچ تأثیر منفی بر علائم ام اس ندارد.
• همچنین دوچرخه سواری با سایر مداخلات ترکیب شده است تا از مزایای توان بخشی برای افرادی که دارای ناتوانی پیشرفته‌تر هستند، بهره‌مند شود. یک مطالعه مقدماتی تحریک الکتریکی عملکردی (FES – که باعث تحریک عضلات پا می‌شود) را ارزیابی کرد و به عنوان یک روش توانبخشی برای آسیب نخاع مورد استفاده قرار داد که سه بار در هفته دوچرخه سواری (یک ساعت در هر جلسه) به مدت ۶ ماه در شرکت‌کنندگان با ام اس پیشرونده‌ی اولیه و پیشرونده ثانویه انجام شد. در پایان مطالعه، شرکت کنندگان بهبودهایی در سرعت و استقامت در راه رفتن، قدرت عضلات پا و همچنین معیارهای کیفیت زندگی نشان دادند.

 

ورزش‌های آبی

گرمای بیش از حد یک علامت شایع و اغلب ناتوان کننده است که توسط افرادی که مبتلا به ام اس هستند تجربه می‌شود و افزایش فعالیت بدنی می‌تواند احساس افزایش درجه حرارت را به میزان قابل توجهی بالا ببرد. یک راه حل برای جلوگیری از گرمای بیش از حد مشارکت در ورزش‌های آبی است. این شکل از ورزش باعث می‌شود که گرما بر تشدید علائم فرد بی‌تاثیر باشد و در افرادی که مستعد افتادن هستند، ورزش در آب خطرات افتادن و شکستگی را کاهش می‌دهد.

 

• برای ارزیابی تأثیر برنامه‌های ورزش‌های آبی بر درد و خستگی در افرادی که مبتلا به ام اس هستند، یک گروه تحقیقاتی در اسپانیا یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی را در ۷۶ نفر که مبتلا به ام اس بودند، انجام دادند. آنها دریافتند که یک برنامه درمانی ۲۰ هفته ای (۴۰ جلسه ای) از تمرینات آبی Ai-Chi  که ترکیبی از ورزش و آرامش در زیر آب است، باعث بهبود قابل اندازه‌گیزی، هر چند کم، در درد، خستگی، اسپاسم و افسردگی در افرادی که در این برنامه شرکت کرده بودند، نسبت به کسانی که در این برنامه شرکت نکردند شده است.

 

ورزش قدرتی

بر خلاف تمرین هوازی، تمرین قدرتی (که به عنوان تمرین مقاومت نیز شناخته می‌شود) بر بهبود قدرت و استقامت ماهیچه‌ها تمرکز دارد و به پیشرفت‌های سلامت استخوان و ماهیچه‌ها، افزایش متابولیسم و ​​کاهش چاقی نسبت داده شده است. تعدادی از مطالعات مزایای بالقوه ورزش قدرتی را برای افرادی که مبتلا به ام اس هستند، هم به تنهایی و هم در ترکیب با سایر انواع فعالیت‌های بدنی ارزیابی کرده اند.

 

 

• یکی از زمینه‌های مورد علاقه برای پژوهشگران، بررسی تأثیر تمرینات قدرتی پا بر نقص تحرک (مانند مشکل در راه رفتن یا افتادگی پا) و اختلال در تعادل در افراد مبتلا به ام اس است. از بین دو کارآزمایی کنترل شده تصادفی ۱۷۱۸ نفر که در این زمینه متمرکز شده اند، هیچ فایده ای از تمرین قدرت در جهت بهبود تحرک پیدا نکرده است، اگرچه یکی از آنها دریافت که دو دوره ۱۰ هفته ای (پنج جلسه، ۶۰ دقیقه ای هر دو هفته) از تمرین مقاومتی به پا (پرس پا, پشت پا, جلو پا) باعث افزایش معنی داری در تعادل در بین ۳۶ شرکت کننده مبتلا به ام اس شد.
• تاثیر تمرینات قدرتی برای کاهش خستگی و بهبود کیفیت زندگی (با استفاده از تست‌های استاندارد) در افرادی که مبتلا به ام اس هستند نیز بررسی شد و نتایج مثبتی بدست آمد. این گزارش براساس نتایج دو کارآزمایی بالینی کنترل شده تصادفی بود که ارزیابی ورزش‌های پیشرونده مقاومتی (یعنی افزایش وزنه‌ها، تکرارها و حرکات) شامل تمریناتی مانند پرس پا، کشش زانو، فلکشن لگن، پشت پا و کشش  لگن می‌شد. از طرف دیگر  یک کارآزمایی کنترل نشده غیر تصادفی، بهبود کیفیت زندگی را نشان نداد، اگرچه شرکت کنندگان تجربه خستگی کمتری داشتند.
• یک مطالعه در بلژیک که شامل ۳۴ نفر از افراد مبتلا به ام اس بوده است، نشان داد که تمرینات قدرتی (پرس پا، جلو پا، پشت پا، تقویت بازو، پرس سینه) همراه با تمرین هوازی با شدت زیاد (دوچرخه سواری و پیاده روی/تردمیل/دویدن) بود بیشترین دستاوردها در عضلات را به همراه دارد، افزایش قدرت و استقامت در مقایسه با افراد با فعالیت کم . اگرچه تمرین شدید هوازی و تمرینات قدرتی می‌تواند برای افراد دارای سطح بالای ناتوانی جسمی بسیار مضر باشد، اما این رژیم ورزشی گزینه بالقوه ای برای افراد دارای ناتوانی خفیف است.

 

یوگا

از یوگا و سایر روش‌های ورزشی “ذهن – بدن” که ترکیبی از تکنیک‌های تنفس، آرامش، تعادل و کشش است به عنوان گزینه‌های رایج برای اشکال پرتحرک تر فعالیت بدنی برای مدیریت علائم در افرادی که مبتلا به ام اس هستند یاد می‌شود.

 

 

• یک مطالعه شامل ۶۰ زن مبتلا به بیماری ام اس اثرات یک برنامه یوگا ۳ ماهه (با مدیریت درد) را بر درد جسمی و کیفیت کلی زندگی بررسی کرده است. هم مدیریت درد و هم کیفیت زندگی در افرادی که در برنامه یوگا شرکت کرده‌اند نسبت به کسانی که در این برنامه سرکت نکردند بهبود قابل توجهی داشته است.
• مطالعه جدیدتر که اخیراً انجام شده است، در هشت نفر از افراد مبتلا به ام اس انجام شده است که نشان دهنده بهبود تعادل، خستگی و عملکرد راه رفتن به دنبال یوگا دو هفته ای در طی ۳ ماه  است.
• یک مطالعه کنترل نشده در ۲۴ فرد نشان داد که یک برنامه ۴ ماهه یوگا باعث بهبود متوسط ​​در تعادل و قدرت عملکردی می‌شود.
• از طرف دیگر، ظاهراً اسپاسم (یک علامت شایع که شامل گرفتگی عضلات میشود) در ۲۰ فرد مبتلا به  ام اس تحت تأثیر مداخله یوگا قرار نگرفته است.

 

در حالی که تحقیقات تا به امروز حاکی از آن است که یوگا برای کنترل علائم بیماری ام اس ایمن و مؤثر است، برای تعیین اینکه کدام نوع یوگا برای افراد مبتلا به ام اس موثر است و چگونگی گنجاندن یوگای کارآمد در یک برنامه درمانی تحقیقات دقیق‌تر به عنوان بخشی از کارآزمایی‌های بالینی بزرگتر لازم است. برای اطلاعات بیشتر در مورد یوگا می‌توانید مطلب یوگا و ام اس را مطالعه کنید.

 

 

ورزش و بازی ویدیویی

مهمترین مشکلی که افراد در هنگام زندگی با بیماری ام اس دارند، این است که اغلب اوقات تجهیزات ورزشی ممکن است غیرقابل دسترس یا غیر کاربردی باشد. علاوه بر این، برخی افراد ورزش را خسته کننده  می‌دانند و برایشان لذت بخش نیست، که می‌تواند منجر به رعایت نادرست برنامه ورزشی روزانه شود. یکی از راه حل‌هایی که همراه با ظهور فن آوری پیشرفته بازی گنجانده شده است به عنوان “Exergaming – بازی-ورزش” گفته می‌شود. Exergaming از ترکیبی از بازی‌های ویدیویی و فناوری ردیابی حرکت بدن برای ایجاد یک تجربه همه جانبه و لذت بخش برای کاربرانی که مشغول فعالیت بدنی هستند، استفاده می‌کند. فناوری مهیج نسبتاً جدید است، بنابراین مطالعات به بررسی تأثیرات  تحریک کننده بر مدیریت علائم در افرادی که مبتلا به بیماری ام اس هستند، تازه شروع شده است.

 

 

• یک کارآزمایی تصادفی و کنترل شده اخیر در ۵۶ شرکت کننده مبتلا به ام اس با ناتوانی خفیف مورد بررسی قرار گرفت که آیا بازی-ورزش می‌تواند تعادل را در افرادی که مبتلا به ام اس هستند در مقایسه با آموزش سنتی تعادل بهبود ببخشد یا در کسانی که آموزش ندیده باشند. نویسندگان دریافتند که بازی-ورزش باعث بهبود تعادل مشابه در آموزش سنتی تعادل شده است، در حالی که بیمار بیشتر انگیزه می‌یابد و احتمال اینکه افرادی که مبتلا به ام اس هستند تمرین و تحرک را بیشتر دنبال کنند، بهبود می‌یابند.
• نتایج حاصل از مطالعه فوق تا حدود زیادی آینه مطالعات قبلی را مورد تأثیر قرار داده است و تأثیر بازی-ورزش بر توانبخشی تعادل را نشان می‌دهد، اگرچه نویسندگان یک مطالعه هشدار داده اند که خطر صدمات ناشی از آموزش باید با مزایای بالقوه متعادل شود.

 

 

منبع:

www.mssociety.ca