نورتریپتیلین – Nortriptyline
| نام برند: |
پاملور، آونتیل |
| نام شیمیایی: | نورتریپتیلین |
| درمان در ام اس: | درمان بهبود دهنده علائم، درمان درد، درمان افسردگی و اضطراب، درمان گزگز |
| درمان اصلی: | درمان افسردگی و اضظراب، درمان اختلال هراس |
| داروهای معادل: |
نورتریپتیلین برای درمان مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی استفاده می‌شود. نورتریپتیلین می‌تواند به بهبود خلق‌وخو، داشتن احساس خوب بودن، برطرف کردن اضطراب و تنش و افزایش سطح انرژی شما کمک کند. این دارو متعلق به دسته‌ای از داروها به نام ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای است. این دارو با ایجاد تعادل برخی مواد شیمیایی طبیعی (انتقال‌دهنده‌های عصبی) در مغز عمل می‌کند.
روش مصرف | احتیاط | اوردوز | دوزهای فراموش شده | عوارض جانبی | تداخلات دارویی | شرایط نگهداری
روش مصرف
قبل از شروع مصرف نورتریپتیلین و هر بار تجویز دوباره آن، راهنمای دارویی ارائه شده توسط داروساز خود را بخوانید. اگر سؤالی دارید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
این دارو از طریق دهان، معمولاً ۱ تا ۴ بار در روز طبق دستور پزشک مصرف می‌شود. اگر از فرم مایع این دارو استفاده می‌کنید، دوز را با دقت و با استفاده از قاشق مخصوص اندازه‌گیری موجود در بسته‌بندی محصول اندازه‌گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز صحیح را دریافت نکنید.
مقدار مصرف این دارو بستگی به شرایط پزشکی شما و پاسخ بدنتان به درمان دارد. برای کاهش خطر عوارض جانبی (مانند خشکی دهان، سرگیجه)، پزشک ممکن است شما را راهنمایی کند تا این دارو را با دوز کم شروع کرده و به‌تدریج دوز خود را افزایش دهید. دستورالعمل‌های پزشک خود را با دقت دنبال کنید.
برای گرفتن بهترین نتیجه از دارو، به‌طور مرتب از این دارو استفاده کنید. برای جلوگیری از فراموشی مصرف دوز، هر روز آن را در زمان (های) معینی مصرف کنید. دوز مصرفی خود را زیاد نکنید و یا بیشتر از مدت‌زمان تجویزشده از این دارو استفاده نکنید. با این کار وضعیت شما سریع‌تر بهبود نمی‌یابد و فقط خطر بروز عوارض جانبی در شما بیشتر می‌شود.
ادامه مصرف این دارو، حتی اگر احساس خوب شدن داشته باشید بسیار مهم است. بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. ممکن است با قطع ناگهانی این دارو برخی شرایط بدتر شوند. همچنین ممکن است علائمی مانند نوسانات خلقی، سردرد، خستگی و تغییرات در خواب را تجربه کنید. برای جلوگیری از بروز این علائم، پزشک برای قطع دارو دوز مصرفی شما را به‌تدریج کاهش می‌دهد. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود و یا مسئول داروخانه مشورت کنید. فوراً هر علامت جدید یا بدتر شدن علائم قبلی را به پزشک گزارش کنید.
ممکن است تاثیر نورتریپتیلین را فوراً مشاهده نکنید. اثر اولیه این دارو بعد از یک هفته نمایان می شود، با این وجود، شاید تا ۴ هفته طول بکشد تا اثر کامل را احساس کنید.
اگر وضعیت شما تداوم داشت یا بدتر شد پزشک خود را مطلع سازید. (وضعیتی مانند این که احساس غم و اندوه شما بدتر شود، یا فکر خودکشی به سرتان بزند).
اطلاعات دارویی ذکر شده در سایت صرفا جهت آگاهی شما تهیه شده است، قبل از مصرف هر نوع دارو با پزشک خود مشورت کنید و از هرگونه خوددرمانی پرهیز کنید.
احتیاط
قبل از مصرف نورتریپتیلین، در صورت حساسیت به این دارو یا به سایر داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای (مانند آمی تریپتیلین) و یا هر آلرژی دیگری که دارید به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد که می‌تواند باعث بروز واکنش‌های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، تاریخچه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید، به‌خصوص در مورد بیماری‌هایی نظیر مشکلات تنفسی، مشکلات کبدی، سابقه سکته قلبی، مشکلات در ادرار کردن (مثلاً به دلیل بزرگ شدن پروستات)، تیروئید بیش‌فعال (پرکاری تیروئید)، سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم یا آب‌سیاه (نوع زاویه بسته)، سابقه شخصی یا خانوادگی بیماری‌های روحی و روانی (مانند اختلال دوقطبی، روان‌پریشی)، سابقه خانوادگی خودکشی، تشنج، شرایطی که ممکن است خطر بروز تشنج را افزایش دهد (مانند سایر بیماری‌های مغزی، ترک الکل).
نورتریپتیلین ممکن است باعث ایجاد شرایطی شود که بر ضربان قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارد. طولانی شدن QT به ندرت می تواند باعث (به ندرت خطرناک) ضربان قلب تند/نامنظم جدی و علائم دیگر (مانند سرگیجه شدید، غش) شود که شخص فوراً به مراقبت پزشکی نیاز دارد.
اگر بیماری یا شرایط پزشکی خاصی دارید و یا داروهای دیگری مصرف می‌کنید که ممکن است باعث طولانی شدن QT شود، خطر طولانی شدن QT می‌تواند افزایش یابد. قبل از استفاده از نورتریپتیلین، تمام داروهای مصرفی را به پزشک یا داروساز خود بگویید و در صورت وجود هر یک از شرایط زیر: مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته، سندرم بروگادا، طولانی شدن QT در EKG)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (طولانی شدن QT در EKG، مرگ ناگهانی به دلیل مشکل قلب) نیز به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
مقادیر کم پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند دیورتیک ها-ادرارآورها/”قرص های آب”) یا اگر شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ دارید، این خطر ممکن است افزایش یابد. در مورد استفاده بی خطر از نورتریپتیلین با پزشک خود صحبت کنید.
این دارو ممکن است شما را دچار سرگیجه، خواب‌آلودگی یا تاری دید کند. الکل یا ماری‌جوانا (حشیش) می‌تواند سرگیجه یا خواب‌آلودگی شما را بیشتر کند. تا زمانی که نمی توانید به صورت ایمن کاری انجام دهید از رانندگی، کار با ماشین‌آلات و هر کاری که نیاز به هوشیاری و دید واضح و دقیق دارد خودداری کنید. از نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید. در صورت استفاده از ماری‌جوانا (حشیش) با پزشک خود مشورت کنید.
قبل از جراحی، در مورد کلیه محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای بانسخه/بدون نسخه و محصولات گیاهی) با پزشک یا دندانپزشک خود صحبت کنید.
این دارو ممکن است شما را نسبت به نور خورشید حساس‌تر کند. وقت گذراندن خود در معرض آفتاب را محدود کنید. از استفاده از سولاریم و یا دستگاه های برنزه کردن پوست خودداری کنید. هنگام بیرون رفتن از منزل از ضد آفتاب استفاده کرده و لباس پوشیده بپوشید. در صورت آفتاب‌سوختگی یا تاول پوستی/قرمزی، سریعاً پزشک خود را مطلع کنید.
فرم مایع این دارو ممکن است حاوی الکل باشد. در صورت داشتن دیابت، وابستگی به الکل، بیماری کبدی یا هر بیماری دیگری که به محدود کردن/اجتناب از الکل در رژیم غذایی نیاز دارد، احتیاط لازم است. از پزشک یا داروساز خود در مورد استفاده ایمن از این محصول سؤال کنید.
اگر مبتلا به دیابت هستید، این دارو ممکن است کنترل قند خون را سخت‌تر کند. مرتباً قند خون خود را کنترل کنید و نتایج را به پزشک بگویید. پزشک ممکن است داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی شما را دوباره تنظیم کند.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض این دارو خصوصاً خشکی دهان، سرگیجه، گیجی، مشکل در ادرار کردن و طولانی شدن QT حساسیت بیشتری باشند.
در دوران بارداری، این دارو فقط در مواردی که به‌وضوح مورد نیاز باشد، باید استفاده شود. از آنجا که مشکلات روحی و روانی درمان‌نشده (مانند افسردگی، اضطراب، اختلال هراس) می‌تواند یک مشکل جدی باشد، استفاده از این دارو را متوقف نکنید، مگر اینکه توسط پزشک شما راهنمایی شود. اگر قصد بارداری دارید، باردار شدید یا فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید، فوراً با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری صحبت کنید.
این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر روی شیرخوار داشته باشد. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
اوردوز
اگر فردی نورتریپتیلین را بیش‌ازحد تجویز شده مصرف کرد و علائم جدی از قبیل غش کردن یا مشکل در تنفس دارد، با اورژانس تماس بگیرید. علائم مصرف بیش‌ازحد ممکن است شامل خواب‌آلودگی شدید، توهم، ضربان قلب سریع/نامنظم، غش، تنفس آهسته/کم‌عمق، تشنج باشد.
از به اشتراک گذاشتن داروی خود با دیگران خودداری کنید.
آزمایش‌های پزشکی/آزمایشگاهی (مانند EKG، آزمایش‌های کبدی، سنجش سطح نورتریپتیلین در خون) ممکن است هرازگاهی انجام شود تا پیشرفت شما مورد بررسی یا عوارض جانبی تحت نظر قرار گیرد. بر سر تمام ویزیت‌های پزشکی و آزمایشگاهی خود حاضر شوید. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.
دوزهای فراموش شده
دوزی را از دست ندهید. اگر فراموش کردید که دارو را مصرف کنید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک زمان دوز بعدی است، دوز از دست رفته را رها کنید. دوز بعدی خود را در زمان عادی مصرف کنید. دوز مصرف را دو برابر نکنید.
عوارض جانبی
با مصرف نورتریپتیلین ممکن است خواب‌آلودگی، سرگیجه، خشکی دهان، تاری دید، یبوست، افزایش وزن یا مشکل در ادرار کردن ایجاد شود. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این شرایط، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
برای کاهش خطر سرگیجه و منگی، هنگام بلند شدن از حالت نشسته یا دراز کشیده، به‌آرامی این کار را انجام دهید.
برای تسکین خشکی دهان از آب نبات های سخت یا چیپس های یخی (بدون قند) یا آدامس (بدون قند) استفاده کنید، آب بنوشید یا از یک جایگزین بزاق استفاده کنید.
برای جلوگیری از یبوست، فیبر زیاد را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. همچنین ممکن است نیاز به مصرف ملین داشته باشید. از داروساز خود بپرسید که کدام نوع ملین برای شما مناسب است.
به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده است که سود شما از این دارو بیشتر از خطر عوارض جانبی آن است. بسیاری از افراد با استفاده از این دارو عوارض جانبی جدی ندارند.
در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی نادر (ناشایع) اما جدی سوزش سر دل، احساس ماسک بودن جرکات صورت، اسپاسم عضلات، درد شدید معده/شکم، کاهش توانایی/میل جنسی، بزرگ شدن/دردناک شدن سینه‌ها بلافاصله با پزشک خود صحبت کنید.
نورتریپتیلین ممکن است باعث افزایش سروتونین شود و بندرت باعث ایجاد بیماری بسیار جدی به نام سندرم/سمیت سروتونین می‌شود. در صورت مصرف داروهای دیگری که باعث افزایش سروتونین می‌شوند، این خطر افزایش می‌یابد، بنابراین تمام داروهای مصرفی را به پزشک یا داروساز خود بگویید. در صورت بروز برخی از علائم زیر، فوراً کمک پزشکی دریافت کنید: ضربان قلب سریع، توهم، عدم تعادل، سرگیجه شدید، تهوع/استفراغ/اسهال شدید، دل‌پیچه، تب غیرقابل توضیح، اضطراب/بی‌قراری.
در صورت بروز عوارض جانبی بسیار جدی، فوراً کمک پزشکی دریافت کنید، از جمله: سرگیجه شدید، ضربان قلب سریع/نامنظم، غش، تشنج، درد/تورم/قرمزی چشم، گشادی مردمک چشم، تغییر در بینایی (مانند دیدن رنگین‌کمان در اطراف چراغ در شب).
واکنش آلرژیک بسیار جدی به نورتریپتیلین به ندرت رخ می‌دهد. اما در صورت مشاهده هرگونه علائم یک واکنش آلرژیک جدی، فوراً کمک پزشکی دریافت کنید، از جمله: بثورات پوستی، خارش/تورم (به خصوص صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس.
این موارد لیست کامل از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه تأثیرات دیگری غیر از موارد ذکر شده در بالا شدید با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروها را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این سند شامل تمام تداخلات احتمالی دارو نیست. لیستی از تمام داروهایی که استفاده می کنید (از جمله داروهای با نسخه/بدون نسخه و محصولات گیاهی) را تهیه کرده و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک، دوز داروهای خود را شروع، متوقف یا کم و زیاد نکنید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: آربوتامین، “رقیق‌کننده خون” (مانند وارفارین)، دیسولفیرام، مکمل‌های تیروئید، داروهای ضد کولینرژیک (مانند آلکالوئیدهای بلادونا)، داروهای خاصی برای فشارخون بالا (داروهایی که بر مغز تأثیر می‌گذارند مانند کلونیدین، گوانابنز).
مصرف مهارکننده‌های MAO به همراه این دارو ممکن است باعث تداخل جدی (احتمالاً خطرناک) شود. در طول درمان با این دارو از مصرف داروهای مهارکننده MAO (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساژیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین) خودداری کنید. بیشتر مهارکننده‌های MAO حتی نباید دو هفته قبل از درمان با این دارو مصرف شوند. از پزشک خود بپرسید که چه زمانی این دارو را شروع یا متوقف کنید.
در صورت مصرف داروهای دیگری که باعث افزایش سروتونین می‌شوند، خطر ابتلا به سندرم/سمیت سروتونین افزایش می‌یابد. به عنوان مثال می‌توان به داروهای خیابانی مانند MDMA/”اکستازی”، زگیل سنت جان، داروهای ضدافسردگی خاص (از جمله SSRI های دیگر مانند فلوکستین/پاروکستین، SNRI هایی مانند دولوکستین/ونلافاکسین) در میان سایر داروها اشاره کرد. احتمال ابتلا به سندرم/سمیت سروتونین هنگام شروع یا افزایش دوز این داروها بیشتر است.
سایر داروها می‌توانند بر حذف نورتریپتیلین از بدن شما تأثیر بگذارند که این امر ممکن است نحوه عملکرد نورتریپتیلین را تحت تاثیر قرار دهد. این داروها شامل سایمتیدین، تربینافین، داروهایی برای درمان ضربان قلب نامنظم (مانند کینیدین/پروپافنون/فلکاینید) هستند. این فهرست کامل نیست.
علاوه بر نورتریپتیلین، بسیاری دیگر از داروها ممکن است بر ریتم قلب (طولانی شدن QT در EKG) تأثیر بگذارد، از جمله آمیودارون، سیزاپراید، دوفتیلید، پیموزاید، پروکائین آمید، کینیدین، سوتالول، ماکرولید آنتی بیوتیک (مانند اریترومایسین). بنابراین قبل از استفاده از نورتریپتیلین، تمام داروهای مورد استفاده در حال حاضر را به پزشک یا داروساز خود گزارش دهید.
در صورت مصرف محصولات دیگری که باعث خواب‌آلودگی می شوند از جمله الکل، ماری جوانا (حشیش)، آنتی‌هیستامین‌ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب‌آور یا ضداضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، داروهای شل‌کننده عضلانی و داروهای تسکین‌دهنده مخدر (مانند کدئین)، پزشک یا داروساز خود را مطلع کنید.
برچسب روی تمام داروهای خود (از جمله آلرژی یا محصولات سرفه و سرماخوردگی) را بررسی کنید زیرا ممکن است حاوی مواد ضداحتقان یا ترکیباتی باشند که باعث خواب‌آلودگی می شوند. از داروسازتان نحوه استفاده مطمئن داروها را سوال کنید.
نورتریپتیلین بسیار شبیه به آمی تریپتیلین است. از داروهای حاوی آمی تریپتیلین در هنگام استفاده از نورتریپتیلین استفاده نکنید.
شرایط نگهداری
این دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. در حمام نگهداری نکنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه‌دارید.
داروها را در توالت نریزید یا آن‌ها را داخل فاضلاب نریزید مگر اینکه دستور انجام این کار داده شود. در صورت انقضا یا اینکه دیگر نیازی به مصرف آن ندارید، این محصول را به درستی از بین ببرید. دراین‌باره با داروساز یا شرکت دفع زباله محلی خود مشورت کنید.
منبع:
