خستگی در ام اس
خستگی یکی از شایع ترین علائم بیماری ام اس است که در حدود ۸۰ درصد از افراد بروز میکند. این مشکل میتواند به میزان قابل توجهی در توانایی فرد در کار در خانه و محل کار اختلال ایجاد کند و یکی از دلایل اصلی خروج از شغل است. خستگی ممکن است برجستهترین علامت در شخصی باشد که دارای حداقل محدودیت فعالیتی است.
در حال حاضر علت خستگی ام اس مشخص نیست. مطالعات مداوم به دنبال یک آزمایش مشخص هستند که میتواند به عنوان نشانگر خستگی و روش دقیق اندازهگیری آن مورد استفاده قرار گیرد. برخی از افراد مبتلا به ام اس میگویند که اعضای خانواده، دوستان، همکاران یا کارفرمایان گاهی اوقات خستگی آنها را اشتباه تفسیر میکنند و فکر میکنند افسرده هستند یا تنبلی میکنند. اگر در مورد بیماری ام اس اطلاعات کافی ندارید، مطلب ام اس چیست؟ و اگر علائم ام اس را نمیدانید مطلب علائم بیماری ام اس را مطالعه کنید.
خستگی و رخوت
افراد مبتلا به ام اس میتوانند خستگی را که ارتباطی با ابتلا به ام اس ندارد، تجربه کنند. به عنوان مثال سایر شرایط پزشکی و کمبودهای ویتامینی میتواند باعث خستگی شود. مهم است که اطمینان حاصل کنید که خستگی شما نتیجه تاثیر ام اس است و نه چیز دیگری (که دارای یک درمان متفاوت باشد).
چندین نوع خستگی متفاوت در مبتلایان به ام اس رخ میدهد. به عنوان مثال، افرادی که اختلال عملکرد مثانه دارند (که باعث تکر ادرار و بیدار شدن در شب میشود) یا اسپاسم عضلانی شبانه، ممکن است دچار کمبود خواب شوند و در نتیجه خستگی را تجربه کنند. افرادی که افسرده هستند نیز ممکن است دچار خستگی شوند. هرکسی که فقط برای انجام کارهای روزانه (به عنوان مثال لباس پوشیدن، مسواک زدن، حمام کردن، تهیه وعدههای غذایی) باید تلاش زیادی انجام دهد، ممکن است دلیل این امر خستگی اضافی او باشد.
علاوه بر این منابع خستگی، نوع دیگری از خستگی – که به آن رخوت (lassitude) گفته میشود – وجود دارد که مختص افراد مبتلا به ام اس است. رخوت یا “خستگی ام اس” با این علائم بروز کرده و تفاوتش نسبت به سایر خستگیها را نشان میدهد:
- به طور کلی روزانه اتفاق میافتد
- ممکن است صبح زود، حتی بعد از خواب کامل شبانه رخ دهد
- طی سپری کردن روز بدتر میشود
- در اثر گرما و رطوبت تشدید میشود
- به راحتی و به طور ناگهانی شروع میشود
- عموماً شدیدتر از خستگی طبیعی است
- به احتمال زیاد در مسئولیتهای روزمره اختلال ایجاد میکند
به نظر نمیرسد که خستگی ناشی از ام اس به طور مستقیم با افسردگی یا میزان اختلال جسمی در ارتباط باشد.
مدیریت خستگی
خستگی همچنین میتواند به دلیل مصرف داروها، عوارض جانبی آنها یا عدم تحرک ایجاد شود. در صورتی که بروز خستگی تبدیل به مشکل جدی شد، افراد مبتلا به ام اس باید با کادر درمانی خود مشورت کنند. شناسایی زود هنگام علت خستگی میتواند منجر به یک برنامه درمانی مؤثر شود. کادر درمانی شما میتواند یک ارزیابی جامع را برای شناسایی عوامل مؤثر در خستگی شما انجام دهد و با شما همکاری کند تا بتوانید یک برنامه درمانی خاص برای نیازهای خود تهیه کنید. برخی از راهکارهای مدیریت خستگی عبارتند از:
- کاردرمانی برای ساده کردن وظایف در محل کار و خانه و صرفه جویی در مصرف انرژی.
- فیزیوتراپی برای یادگیری روشهای صرفهجویی در مصرف انرژی برای راه رفتن (با یا بدون وسایل کمکی) و انجام سایر کارهای روزانه.
- فیزیوتراپی برای تهیه یک برنامه ورزشی منظم جهت جلوگیری از شروع این اختلال.
- تنظیم خواب، که ممکن است شامل معالجه سایر علائم ام اس که باعث اختلال در خواب میشوند (به عنوان مثال اسپاسم، مشکلات ادراری) باشد.
- مداخلات روانشناختی مانند مدیریت استرس، آموزش آرامش، عضویت در گروه پشتیبانی یا روان درمانی.
- استراتژیهای مدیریت گرما برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد و خنک شدن.
- از داروها میتوان استفاده کرد اگرچه هیچکدام توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) به طور خاص برای درمان خستگی ناشی از ام اس تأیید نشدهاند، آزمایشات بالینی این داروها نتایج متفاوتی نشان داده اند اما معمولاً برای خستگی ام اس از داروهای مخصوص مشکلات دیگر استفاده میشود. این داروها شامل فلوکستین، آمانتادین، مدافینیل، دکستروآمفتامین/آمفتامین و متیل فنیدات میشود که اطلاعات مربوط به هر دارو را میتوانید در صفحهی آنها مطالعه کنید. لازم به ذکر است که از خود درمانی با دارو پرهیز کنید و درمان دارویی را فقط با مشورت پزشک و نظارت وی مصرف کنید.
منبع: