تغییرات عاطفی در ام اس

بیماری ام اس علاوه بر علائم جسمی، ممکن است عواقب عاطفی عمیقی نیز داشته باشد. در ابتدا، ممکن است قبول ابتلا به یک اختلال غیرقابل پیش‌بینی، دشوار، پر فراز و فرود و دارای خطر پیشرفت با گذشت زمان (ممکن است حدودی از ناتوانی جسمی بوجود آید) باشد. کمبود دانش در مورد این بیماری، اضطراب‌های معمول افراد تازه مبتلا شده به ام اس افزایش می‌یابد. علاوه بر این واکنش‌های عاطفی به این بیماری، دمیلینه شدن (تخریب میلین) و آسیب رساندن به الیاف عصبی در مغز نیز می‌تواند منجر به تغییرات عاطفی شود. برخی از داروهای مورد استفاده در بیماری ام اس – مانند داروهای کورتیکواستروئید – نیز می‌توانند تأثیرات زیادی بر احساسات داشته باشند.

 

 

در مواجهه با بیماری ام اس، افراد تمایل دارند در درجه اول روی سلامت جسمی خود تمرکز کنند و از سلامت عاطفی خود غافل می‌شوند – این یک مؤلفه اساسی برای خوب بودن و سلامتی کلی است. اگر در مورد بیماری ام اس اطلاعات کافی ندارید، مطلب ام اس چیست؟ و اگر علائم ام اس را نمی‌دانید مطلب علائم بیماری ام اس را مطالعه کنید.

 

 

اندوه سالم

غم و اندوه ناشی از هر نوع آسیب، یک روند طبیعی و سالم است. مبتلایان به ام اس ناراحتی ناشی از بیماری، یعنی ناراحتی بعد از تشخیص یک بیماری که زندگی و تصورات آن‌ها از خود را تغییر می‌دهد، و هر زمان که این بیماری باعث از دست رفتن توانایی‌ها (از جمله توانایی کار، پیاده روی یا انجام برخی از فعالیت‌های اوقات فراغت) یا تغییر قابل‌توجهی در آن‌ها می‌شود، را تجربه می‌کنند. روند غم و اندوه اولین قدم برای یادگیری چگونگی سازگاری با این تغییرات در زندگی شخص و پیشروی از آنهاست. با توجه به بسیاری از علائم و تغییراتی که ام اس می‌تواند ایجاد کند، فرد مبتلا می‌تواند انتظار داشته باشد که روند طبیعی غم و اندوه به مرور زمان جاری گردد.

 

تشخیص غم و اندوه و تمایز آن از افسردگی گاهی می‌تواند دشوار باشد. با این حال، آنها به چند دسته تقسیم می‌شوند:

 

• غم و اندوه ناشی از تغییر یا آسیبی که اخیراً رخ داده است عموماً محدود بوده و به تنهایی برطرف می‌شود. افسردگی بالینی پایدارتر و درمان آن سخت تر است و علائم آن حداقل دو هفته و گاهی تا چند ماه ادامه می‌یابد.
• شخصی که دچار غم و اندوه است ممکن است گاهی اوقات بتواند بر فعالیتهای زندگی متمرکز شود و از آنها لذت ببرد، در حالی که شخص افسرده قادر به این امر نیست.
• اگرچه غم و اندوه به طور کلی بدون درمان حل می‌شود، مشاوره، گروه‌های خودیاری و همچنین درک و محیط حامی نیز می‌تواند به بهبود کمک کند. افسردگی نیاز به درمان توسط یک متخصص بهداشت روان دارد. گروه‌های خودیاری و سایر انواع حمایت عاطفی مهم هستند اما کافی نیستند.

 

تغییرات خلق و خو

شایع ترین تغییرات عاطفی در بیماری ام اس شامل موارد زیر است:

• اندوه (و غم): واکنش‌های طبیعی به تغییرات و یا آسیب‌هایی که ام اس می‌تواند ایجاد کند. این احساسات احتمالاً در طول بیماری ایجاد شده و بروز می‌یابند.
• نگرانی، ترس، مودی بودن، تحریک پذیری و اضطراب: واکنش‌های عادی در مواجهه با مشکلی غیرقابل پیش بینی هستند. هر کس می‌تواند هنگام مواجهه با چالش‌های دشوار، تحریک پذیر و مضطرب شود.
• افسردگی: یکی از شایع‌ترین علائم بیماری ام اس.

 

افسردگی، اضطراب مداوم و تحریک پذیری شدید حتی در افراد مبتلا به ام اس طبیعی و اجتناب ناپذیر نیست. با این حال، بسیار رایج هستند. این تغییرات دقیقاً مانند هر یک از علائم جسمی بیماری، به درمان نیاز دارند. تغییر خلق و خو می‌تواند منبع مهمی از درد و پریشانی باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد تغییرات خلق و خو می‌توانید مطلب تغییرات خلقی را مشاهده کنید.

 

استرس

گذشته از استرس‌های عادی زندگی روزمره، ام اس استرس‌های خاص خود را ایجاد می‌کند. بسیاری از افراد مبتلا به ام اس می‌گویند که در زمان استرس، علائم بیشتری را تجربه می‌کنند. وقتی استرس کم می‌شود شدت علائم آنها نیز به نظرشان کاهش می‌یابد. بیماری ام اس غیرقابل پیش‌بینی است و فقط این عدم توان پیش‌بینی برای حمله بعدی بیماری می‌تواند منبع استرس قابل‌توجهی باشد. ام اس همچنین می‌تواند منجر به برخی تغییرات اساسی در زندگی مانند از بین رفتن تحرک و تاثیر بر کار شود

 

استرس مزمن سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند و خطر ابتلا به تعدادی از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی، دیابت و افسردگی را افزایش می‌دهد. اکثر مطالعات تحقیقاتی در مورد تأثیر استرس بر بیماری ام اس بی نتیجه بوده‌اند.

 

محققان همچنین دریافته‌اند که افرادی که در طول زندگی خود سختی متوسطی را تجربه می‌کنند، رفاه و مقاومت بیشتری را در کنار این بیماری نشان می‌دهند. تحمل معمولاً به عنوان یک توانایی در شرایط دشوار توصیف می‌شود (برای یافتن شادی و رضایت از زندگی با وجود چالش‌ها).

 

اضطراب و پریشانی عمومی

بیماری ام اس از ابتدا و اولین علائم ممکن است باعث اضطراب، پریشانی، عصبانیت و ناامیدی شود. عدم اطمینان و غیرقابل پیش‌بینی بودن مسائل مرتبط با بیماری ام اس یکی از اضطراب‌آورترین جنبه‌های آن است. در حقیقت، اضطراب حداقل به همان اندازه در افسردگی در مبتلایان به ام اس مشترک است. از دست دادن توانایی انجام کارها و تغییر شرایط زندگی ناشی از بیماری می‌تواند دلایل مهم اضطراب و پریشانی باشد.

 

گروه‌های مشاوره و پشتیبانی حرفه‌ای می‌توانند در مقابله با اضطراب و پریشانی ناشی از ام اس، کمک کننده باشند. برای تسکین اضطراب شدید، دارو نیز ممکن است مورد نیاز باشد. داروهایی که برای اضظراب تجویز می‌شوند شامل فلوکستین، پاروکستین، ونلافاکسین، سرترالین و.. می‌شود. لازم به ذکر است که از خود درمانی با دارو پرهیز کنید و درمان دارویی را فقط با مشورت پزشک و نظارت وی مصرف کنید.

 

مودی بودن و تحریک پذیری

مودی بودن و تحریک پذیری ممکن است به عنوان تغییرات سریع و به طور کلی غیرقابل پیش‌بینی در احساسات ظاهر شوند. اعضای خانواده ممکن است از دوره‌های مکرر عصبانیت یا تحریک‌پذیری شکایت کنند.

 

افزایش تحریک پذیری و مودی بودن می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد:

 

• افسردگی
• تغییرات در مغز
• چالش‌هایی که می‌تواند از زندگی با ام اس ناشی شود

 

علت هرچه که باشد، مودی بودن و تحریک‌پذیری می‌تواند جنبه‌های چالش‌برانگیز بیماری ام اس از نظر زندگی خانوادگی را به وجود آورد. مشاوره خانوادگی ممکن است در کنار آمدن با این تغییرات عاطفی بسیار مهم باشد.

 

تشخیص صحیح تغییرات عاطفی بیمار به منظور شناسایی درمان مناسب ضروری است. اگرچه یک داروی ضدافسردگی ممکن است در صورت افسردگی به علت تغییرات احساسی یک گزینه باشد، اما نوع دیگری از دارو (برای تثبیت خلق و خوی بیمار) ممکن است بهترین گزینه برای کمک به تغییرات شدید خلقی و تغییرات عاطفی باشد.

 

تغییرات ناشایع

ام اس می‌تواند در بیان احساسات تأثیر بگذارد.

 

• اثر سودوبولبار (PBA): تقریباً ۱۰ درصد از مبتلایان به ام اس به این عارضه تغییرات عاطفی مبتلا هستند. خندیدن و/یا گریه کردن غیرقابل‌کنترل (مرتبط یا غیرمرتبط با احساس آن لحظه شخص) که ممکن است برای دیگران به عنوان افسردگی به نظر برسد، اما این دو موضوع بی‌ارتباط هستند. این بیماری قابل درمان است. داروی دکسترومتورفان کوئینیدین برای معالجه اثر سودوبولبار در ام اس و سایر اختلالات عصبی تأیید شده است. هنوز اثبات نشده است که مشاوره و گفتاردرمانی، درمانی مؤثر برای PBA هستند. لازم به ذکر است که از خود درمانی با دارو پرهیز کنید و درمان دارویی را فقط با مشورت پزشک و نظارت وی مصرف کنید.
• سرخوشی: توسط تعداد کمی از افراد مبتلا به ام اس پیشرفته یا تغییرات شناختی چشمگیر تجربه می‌شود. به نظر می‌رسد فرد مبتلا به سرخوشی غیر واقعی خوشحال، بی‌دغدغه در مورد مشکلات و فارغ از اوضاع نابسمامان کنونی است. این ابراز خوشبختی بیشتر به اختلال در شناختی مربوط می‌شود تا تغییر خلقی.

 

ام اس گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد رفتار نامناسب شود

بخش بسیار کمی از مبتلایان به ام اس دارای رفتارهای نامناسب از قبیل تحریک جنسی هستند. تصور می‌شود که این نوع رفتار بخشی از آسیب‌های ام اس به عملکردهای مهارکننده طبیعی مغز باشد. این رفتارها همچنین ممکن است بیانگر قضاوت بسیار ضعیف (مربوط به اختلال شناختی ناشی از بیماری ام اس) باشد. چنین رفتاری عموماً خارج از کنترل فرد است و نشانه ضعف اخلاقی یا عدم رعایت آداب اجتماعی نیست.

 

درمان این مشکلات تغییرات عاطفی پیچیده است. فرد مبتلا به ام اس شاید در کنار روان‌درمانی، به نوعی داروی روانپزشکی نیز نیاز داشته باشد. اعضای خانواده احتمالاً به مشاوره حمایتی احتیاج دارند زیرا این رفتارها اغلب تکان دهنده و مخرب است. در بعضی موارد، فرد مبتلا ممکن است نیاز به نظارت داشته باشد تا جلوی بروز رفتارهای موردنظر گرفته شود.

 

 

منبع:

www.nationalmssociety.org