ام اس و سیگار
امروزه هیچ کس ادعا نمی‌کند که استعمال سیگار برای شما مفید است. با این حال، شواهد مختلفی وجود دارد که سیگار کشیدن به خصوص برای افراد مبتلا به ام اس نامطلوب است.
آیا سیگار کشیدن باعث ام اس می‌شود؟
ام اس احتمالاً در اثر ترکیبی از استعداد ژنتیکی همراه با یک یا چند عامل خطر محیطی مانند عفونت با ویروس یا کمبود ویتامین دی رخ می‌دهد. سیگار کشیدن یکی از این عوامل خطر برای ابتلا به بیماری ام اس است و ارتباط عمومی بین ام اس و سیگار کشیدن چندین سال است که شناخته شده است. مطالعات اخیر به تفصیل به رابطه بین استعمال دخانیات و جنبه‌های خاص بیماری ام اس پرداخته است. برخی از یافته‌ها شامل موارد زیر است:
- در صورت استعمال سیگار، احتمال ابتلای شما به ام اس بیشتر است.
- اگر والدین شما در زمان کودکیتان سیگار می‌کشیده‌اند، احتمال ابتلای شما به ام اس بیشتر است.
- اگر سیگار می‌کشید، احتمال دارد که از دوره CIS (سندرم جداشده بالینی) به ام اس تعریف شده بالینی وارد شوید.
- اگر سیگار می‌کشید، با احتمال بیشتر از RRMS (ام اس عود کننده و بهبود یابنده) به SPMS (ام اس پیشرونده ثانویه) خواهید رفت.
- به احتمال زیاد در صورت سیگار کشیدن، عودهای (حملات) مکرر در دوره RRMS را تجربه خواهید کرد.
- در صورت سیگار کشیدن، احتمال دارد روند پیشرفت ناتوانی سریعتری را در بیماری ام اس تجربه کنید.
- به احتمال زیاد اگر سیگار می‌کشید، آتروفی (تحلیل) مغز را سریعتر تجربه خواهید کرد.
- در صورت استعمال سیگار به احتمال زیاد دچار بیماری‌های خود ایمنی یا مشکلات بهداشتی خواهید شد.
بررسی اخیر به کلیه مطالعات منتشر شده بین سالهای ۱۹۶۵ و ۲۰۱۸ پرداخت و بسیاری از این یافته‌ها را تأیید کرد. نویسندگان ترک سیگار را به شکل و در زمان مناسب به شما توصیه می‌کنند.
اگر استعداد ژنتیکی ابتلا به بیماری ام اس دارید، سیگار کشیدن این خطر را افزایش می‌دهد. به عنوان نمونه ، ۲۰٪ از کل موارد ابتلا به ام اس در سوئد سیگار می‌کشیده‌اند یا در معرض دود سیگار قرار داشتند. اما در بین مبتلایان به ام اس که از نظر ژنتیکی مستعد بوده‌اند، ۴۱٪ سیگار می‌کشیده‌اند و یا در معرض دود سیگار قرار داشتند.
بنابراین اگر مبتلا به ام اس هستید، یا عضوی در خانواده شما مبتلا به ام اس است، یا می‌دانید که مستعد ژنتیکی ابتلا به ام اس هستید، باید بدانید که استعمال سیگار یا در معرض دود سیگار قرار گرفتن برای شما و فرزندانتان خطرناک است.
سیگار کشیدن چگونه می‌تواند باعث بیماری ام اس شود؟
مکانیسم‌های این ارتباط دقیق مشخص نیست، اما یک احتمال این است که قرار گرفتن در معرض دود سیگار به سلول‌های اندوتلیال که ریه‌ها را پوشش می‌دهند آسیب می‌رساند. این امر باعث تغییرات شیمیایی (متیلاسیون) در DNA آن سلول‌ها می‌شود. در نتیجه سلول‌های آسیب دیده تعادل متفاوتی از پروتئین‌ها را نسبت به سلول‌های سالم ایجاد می‌کنند. ممکن است که این عدم تعادل باعث ضعیف‌تر شدن سد خونی مغزی شود. سلول‌های ایمنی چسبیده به سلول‌های اندوتلیال آسیب دیده وارد دستگاه عصبی مرکزی شده و شروع به حمله به اعصاب می‌کنند. هرچه فرد بیشتر سیگار بکشد، اثر بدتر می‌شود.
با این نظریه، مشکل نیکوتین موجود در سیگارها نیست، بلکه مشکل تحریک ریه‌ها است. اثرات مشابهی در مواجهه با سایر مواد تحریک کننده ریه مانند ماده تولید شده توسط دستگاه‌های دودزای مورد استفاده برای سرگرمی و همچنین در آلودگی هوا مشاهده می‌شود.
یک مکانیسم دیگر می‌تواند این باشد که استعمال سیگار باعث هیپوکسی نیز می‌شود، که این امر باعث کاهش اکسیژن گیری در مغز یا سایر بافت‌ها می‌شود. در نتیجه، استرس اکسیداتیو به سلول‌های گلیال در دستگاه عصبی مرکزی آسیب می‌رساند، که باعث ضعف BBB (سد خونی مغزی) می‌شود.
سیگار کشیدن روی مبتلایان به ام اس چگونه تأثیر می‌گذارد؟
استعمال دخانیات، بر دوره بیماری در افراد مبتلا به بیماری ام اس از چند طریق تأثیر دارد و هیچ یک از آنها مثبت نیست. یک مطالعه جدید در مورد مبتلایان به ام اس مشخص کرده است که افراد سیگاری کیفیت پایین زندگی، فعالیت بیشتر ام اس و ناتوانی بیشتر دارند.
چندابتلایی یا وجود همزمان دو بیماری
چندابتلایی به معنای ابتلا به بیش از یک بیماری است. اگر سیگار می‌کشید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سایر بیماری‌های خود ایمنی، بیماری‌های عروقی، دیابت نوع یک یا سکته مغزی قرار دارید، دقیقاً مانند سایر افراد جامعه. ابتلا به ام اس و بیماری جدی دیگر در کنار هم، مدیریت هر دو بیماری را سخت‌تر می‌کند. در هر سال، افراد سیگاری مبتلا به ام اس دو برابر افراد غیرسیگاری مبتلا به ام اس می‌میرند. بخش عمده ای از این خطر اضافی ناشی از عوارض چندابتلایی است و این امر که که علائم یک بیماری باعث می‌شود بیماری دیگر بدتر شود.
درد
سیگار کشیدن باعث ایجاد درد در ام اس می‌شود. این درد شامل درد نوروپاتیک، کمردرد، سردرد و اسپاسم دردناک می‌شود. درد برای بسیاری از مبتلایان به ام اس علامت قابل توجهی است و می‌تواند احتمال تجربه افسردگی و خستگی را افزایش دهد. افراد مبتلا به ام اس که سیگار می‌کشند بیشتر از مبتلایانی که این عادت را ندارند، درد شدید را تجربه می‌کنند.
درد، افسردگی و سیگار کشیدن می‌توانند یک چرخه بد را ایجاد کنند. اگر فکر می‌کنید سیگار کشیدن به کنترل درد شما کمک می‌کند، ترک آن سخت است. اگر این مشکلی برای شما بود، از پزشک یا تیم ام اس خود در مورد درمان درد درخواست کمک بیشتری کنید.
شکستگی استخوان
استعمال دخانیات و ام اس با کاهش تراکم مواد معدنی مجود در استخوان همراه هستند. ترکیب این دو می‌تواند شما را در معرض خطر شکستگی زیادی قرار دهد.
مسائل شناختی
سیگار کشیدن روی مغز تأثیر می‌گذارد و با کاهش توانایی شناختی، کاهش حجم مغز و زوال عقل در جمعیت عمومی همراه است. ممکن است مغز ما با افزایش سن، کوچک شود و سیگار کشیدن این روند را تسریع می‌کند. این امر باعث می‌شود که میزان ذخیره شناختی یا منطقه بافر که باعث می‌شود مغز ما انعطاف‌پذیر بماند و با خسارت‌هایی مانند آسیب ناشی از ام اس مقابله کند، کاهش یابد.
هنگامی که افراد مبتلا به CIS (سندرم جداشده بالینی) مورد بررسی قرار گرفتند، مشخص شد که آن دسته از این افراد که سیگاری بودند دارای ضایعات (پلاک ام اس) بیشتری در ماده سفید مغز خود بودند و ناهنجاری‌های بیشتری نسبت به افراد غیرسیگاری داشتند. یک مطالعه دیگر نشان داد که افراد سیگاری مبتلا به ام اس، ماده خاکستری موجود در مغز را نسبت به افراد غیر سیگاری کاهش داده‌اند. ماده خاکستری موجود در مغز از بدن سلول‌های عصبی تشکیل شده است، در حالی که ماده سفید بیشتر از آکسون‌ها و سلول‌های حامی آنها تشکیل شده است. یک مطالعه بیشتر نشان داد که افراد سیگاری مبتلا به ام اس که مصرف سیگار بالایی دارند، نسبت به افراد غیرسیگاری مبتلا به ام اس، افزایش اختلال شناختی بیشتری را تجربه می‌کنند.
سیگار کشیدن چگونه بر پیشرفت بیماری ام اس تأثیر می‌گذارد؟
در افرادی که اولین تشخیص برای آنها CIS بود، نشان داده شد که ۶۷٪ از آن تعدادی که سیگاری بودند به ام اس تعریف شده بالینی کامل مبتلا شدند، در مقایسه با ۳۵٪ از آنهایی که غیرسیگاری بودند. بهترین توصیه برای ترک سیگار، ترک آن در زمان تشخیص بیماری است.
مطالعات اخیر نشان داده است که سیگار کشیدن، میزان عود (حمله) در افراد مبتلا به RRMS (ام اس عودکننده و بهبود یابنده) را افزایش می‌دهد و همچنین خطر پیشرفت بیماری را نیز بیشتر می‌کند. افراد سیگاری هم احتمال رسیدن به نقاط عطف پیشرفته EDSS (مقیاس وضعیت ناتوانی) بیشتری نسبت به افراد غیرسیگاری دارند و هم این احتمال وجود دارد که سریعتر از افراد غیرسیگاری به این نقاط برسند.
سیگار کشیدن همچنین باعث افزایش سرعت و خطر پیشرفت بیماری و ورود به دوره SPMS (ام اس پیشرونده ثانویه) می‌شود. افراد سیگاری با دوره بیماری RRMS (ام اس عود کننده و بهبود یابنده) تقریباً ۴ سال زودتر از افراد غیرسیگاری به دوره پیشرونده ثانویه می‌رسند. هر سال مصرف سیگار بعد از تشخیص ام اس عودکننده و بهبودیابنده، ۴.۷٪ زمان رسیدن به SPMS را تسریع می‌کند.
با این حال، به نظر نمی‌رسد که سیگار کشیدن سن شروع PPMS (ام اس پیشرونده اولیه) را تحت تأثیر قرار دهد، و یا اینکه بر پیشرفت ناتوانی در PPMS تأثیر بگذارد. در مقایسه با RRMS ممکن است مکانیسم‌های بیماری اساساً متفاوتی وجود داشته باشد.
اگر الان سیگار کشیدن را ترک کنم چه؟
خبرهای خوبی وجود دارد – برای ترک سیگار هرگز دیر نیست. ترک سیگار می‌تواند بسیاری از خطرات ذکر شده در بالا را کاهش دهد. هر سال عاری از دود، خطر پیشرفت شما به سطح بیشتری از ناتوانی را کاهش می‌دهد، و میزان خطر پیشروفت ام اس در افرادی که سابقاً سیگاری بوده اند به اندازه افراد غیرسیگاری است.
بعد از قطع مصرف سیگار، تغییرات در DNA سلول (متیلاسیون) به طور پیوسته کاهش می‌یابد. بعد از ۵ سال، DNA سلول‌های اپیتلیال ریه فرد همانند شخصی می‌شود که هرگز سیگاری نکشیده است. کاهش مقدار مصرف سیگار نیز به کاهش متیلاسیون کمک می‌کند.
اگر به جای سیگار از vaping (تبخیر یا سیگارهای الکترونیکی) یا تنباکوهای با نیکوتین کم استفاده کنم چه؟
در سالهای اخیر، وسایل شخصی برای استعمال بخار نیکوتین بسیار گسترده شده‌اند. با این حال، صنعت vaping استاندارد نیست. ترکیب شیمیایی محصولات، دوزها و فناوری vaping به خودی خود بسیار متغیر است. تبخیر معمولاً به عنوان روشی “سالم تر” از مصرف سیگار توصیف می‌شود، اما برای مبتلایان به ام اس این ادعا پشتیبانی نمی‌شود.
تحقیقات کمی که انجام شده که نشان دهد تبخیر می‌تواند به همان اندازه سیگار کشیدن برای سد خونی مغزی (BBB) مضر باشد، بنابراین برای خطر ابتلا به ام اس نیز بد است. اگرچه مواد موجود در مایعات این دستگاه‌ها ممکن است نمره غذایی داشته باشند، اما بندرت برای استنشاق مورد آزمایش قرار گرفته‌اند. این مواد ممکن است به همان اندازه سیگار کشیدن برای سلول‌های ریه تحریک کننده باشند و روند تبخیر می‌تواند باعث هیپوکسی موضعی و استرس اکسیداتیو شود.
این موضوع در رابطه با تنباکوهای کم نیکوتین یا بی نیکوتین و یا شاهدانه کشیدنی نیز صدق می‌کند. به نظر می‌رسد که نیکوتین خود مشکل سد خونی مغزی و ام اس را ایجاد نمی‌کند بلکه مشکل مکانیسم تحویل دود است. به عنوان مثال، دخانیات جویدنی افزایش خطر ابتلا به ام اس را از خود نشان نمی‌دهند. اگر می‌خواهید سیگار را ترک کنید، احتمالاً پچ‌های نیکوتین یا دخانیات جویدنی می‌توانند یک مکانیزم پشتیبان مناسب‌تر نسبت به تبخیر باشند.
آیا درمان تعدیل کننده بیماری (DMT) من می‌تواند از من در برابر خطرات سیگار کشیدن محافظت کند؟
تا به حال نشان داده نشده که داروهای تعدیل کننده بیماری خطرات سیگار کشیدن را برای مبتلایان به ام اس کاهش می‌دهد. یک مطالعه روی ۸۳۴ نفر در دانمارک با RRMS که تحت درمان بتا اینترفرون بودند، نشان داد که افراد سیگاری ۲۷ درصد عود بیشتر نسبت به افراد غیرسیگاری دارند (بدون توجه به حساسیت ژنتیکی اساسی آنها). این بدان معناست که استعمال سیگار باعث می‌شود DMT شما در محافظت از شما در برابر عود (حمله) بیماری ام اس، اثرگذاری کمتری داشته باشد.
منبع:
