دگزامتازون سدیم فسفات
| نام برند: |
دکادرون فسفات |
| نام شیمیایی: | دگزامتازون سدیم فسفات |
| درمان در ام اس: | درمان مرحله حاد، پالس تراپی |
| درمان اصلی: | آرتریت، اختلالات خونی، واکنش‌های حساسیت شدید، مشکلات ننفسی، سرطان‌های خاص، مشکلات چشم، بیماری‌های پوستی/روده و اختلالات سیستم ایمنی بدن |
| داروهای معادل: | کورتون |
دگزامتازون برای درمان شرایط مختلفی از جمله واکنش‌های آلرژیک شدید، آرتریت، بیماری‌های خونی، مشکلات تنفسی، سرطان‌های خاص، بیماری‌های چشمی، اختلالات روده و بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود. همچنین برای آزمایش نوعی اختلال غده آدرنال (سندرم کوشینگ) نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو واکنش دفاعی طبیعی بدن شما را سرکوب کرده و علائمی مانند تورم و واکنش‌های آلرژیک را کاهش می‌دهد. دگزامتازون یک هورمون کورتیکواستروئید (گلوکوکورتیکوئید) است. این فرم تزریقی دگزامتازون در مواردی استفاده می‌شود که نمی‌توان از داروی مشابه خوراکی استفاده کرد یا هنگامی که پاسخ خیلی سریع لازم است، به خصوص در بیمارانی که شرایط پزشکی شدید دارند. در مورد خطرات و فواید دگزامتازون با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر قرار است در نزدیکی ستون فقرات (اپیدورال) تزریق شود. عوارض نادر اما جدی ممکن است با تزریق اپیدورال رخ دهد.
این دارو همچنین ممکن است در کنار داروهای دیگر به عنوان جایگزینی برای هورمون‌های خاص استفاده شود.
دگزامتازون یک کورتیکواستروئید است و از کورتکواستروئیدها برای کنترل مرحله حاد در ام اس استفاده می‌شود زیرا این ظرفیت را دارد که سد خونی آسیب دیده مغز را ببندد و التهاب را در دستگاه عصبی مرکزی کاهش دهد. کورتیکواستروئیدهای دیگری نیز مانند متیل پردنیزولون و پردنیزون در عود ام اس تجویز می‌شوند.
براساس یک مطالعه، دگزامتازون که یک استروئید است که گاهی اوقات برای آسم، سرطان و روماتیسم مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند مرگ و میر بیماران مبتلا به کروناویروس با علائم شدید را حدود یک سوم کاهش دهد.
روش مصرف | احتیاط | اوردوز | دوزهای فراموش شده | عوارض جانبی | تداخلات دارویی | شرایط نگهداری
روش مصرف
دگزامتازون با تزریق به رگ، عضله، مفصل یا زخم ایجاد شده در پوست، مطابق دستور پزشک مصرف می‌شود. دستورالعمل‌های پزشک خود را با دقت دنبال کنید. مقدار مصرف این دارو بر اساس شرایط پزشکی شما و پاسخ بدنتان به درمان است. بدون مشورت با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش ندهید و یا بیشتر از مدت زمان تجویز شده از این دارو استفاده نکنید. برخی از بیماران (به ویژه نوزادان) باید فرم بدون نگهدارنده این دارو را دریافت کنند. در این بیماران، هنگام مخلوط کردن این فرم از دارو، حتما از مایعات IV استفاده کنید که دارای مواد نگهدارنده نیستند. در طی گمتر از ۲۴ ساعت از این مخلوط‌ها استفاده کنید و بعد از گذشت ۲۴ ساعت از مخلوط کردن دیگر آن را مصرف نکنید.
اگر این دارو باید به مفصل تزریق شود، مراقب باشید که چه فشاری را روی آن مفصل وارد می‌کنید، حتی اگر احساس بهتر شدن داشته باشید. از پزشک خود بپرسید که در حین بهبودی، چقدر می‌توانید مفصل را حرکت داده و از آنها استفاده کنید.
اگر مدت طولانی است که از دگزامتازون استفاده می‌کنید، بدون تأیید پزشک به طور ناگهانی مصرف آن را قطع نکنید. برای کاهش علائمی مانند ضعف، کاهش وزن، حالت تهوع یا خستگی شدید هنگام قطع دارو ممکن است پزشک دوز مصرفی شما را به تدریج کاهش دهد.
اگر این دارو را در خانه به خودتان تزریق می‌کنید، تمام دستورالعمل‌های آماده سازی و استفاده را از متخصص بهداشت خود بیاموزید. قبل از استفاده، این محصول را به صورت چشمی برای وجود ذرات یا تغییر رنگ بررسی کنید. در صورت وجود هر یک از این موارد، از مایع استفاده نکنید. بیاموزید که چگونه وسایل پزشکی را با خیال راحت ذخیره کرده و یا دور بریزید.
در صورت تداوم یا بدتر شدن وضعیت، به پزشک خود اطلاع دهید.
اطلاعات دارویی ذکر شده در سایت صرفا جهت آگاهی شما تهیه شده است، قبل از مصرف هر نوع دارو با پزشک خود مشورت کنید و از هرگونه خوددرمانی پرهیز کنید.
احتیاط
قبل از استفاده از دگزامتازون، در صورت حساسیت به این دارو یا به سایر کورتیکواستروئیدها (به عنوان مثال پردنیزون)، یا هر آلرژی دیگری که دارید به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعال (مانند سولفیت‌ها) باشد که می‌تواند باعث بروز واکنش‌های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، تاریخچه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید، به خصوص در مورد: عفونت (به عنوان مثال سل، تبخال، مالاریا مغزی، عفونت کرمکی، عفونت‌های قارچی)، لخته شدن خون، پوکی استخوان، فشار خون بالا، آسم، مشکلات قلبی (به عنوان مثال نارسایی احتقانی قلب، سابقه حمله قلبی)، دیابت، بیماری‌های چشم (به عنوان مثال آب مروارید، گلوکوم یا آب سیاه، عفونت تبخال چشم)، بیماری کلیه، بیماری شدید کبدی (سیروزیس)، شرایط روحی و روانی (مانند روان‌پریشی، اضطراب، افسردگی)، تشنج، مشکلات معده/روده (مانند دیورتیکولیت، زخم معده یا روده، کولیت اولسروز)، مشکلات تیروئید، مشکلات سطح مواد معدنی درمان نشده (مانند کمبود پتاسیم/کلسیم در خون).
دگزامتازون ممکن است باعث سرگیجه شما شود. الکل یا ماری جوانا (حشیش) می‌تواند سرگیجه شما را بدتر کند. تا زمانی که نمی توانید به صورت ایمن کاری انجام دهید از رانندگی، کار با ماشین‌آلات و هر کاری که نیاز به هوشیاری دارد خودداری کنید. مصرف مشروبات الکلی را مجدود کنید. در صورت استفاده از ماری‌جوانا (حشیش) با پزشک خود مشورت کنید.
این دارو ممکن است علائم عفونت را بپوشاند یا شما را در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های بسیار جدی قرار دهد. در مورد صدمات یا علائم عفونت (مثلاً درد مداوم گلو / سرفه / تب، درد هنگام ادرار، درد عضلانی) که هنگام استفاده از این دارو یا در طی ۱۲ ماه پس از قطع آن رخ می‌دهد، به پزشک خود گزارش دهید.
استفاده از داروهای کورتیکواستروئید به مدت طولانی می‌تواند پاسخ بدن به استرس جسمی را دشوارتر کند. بنابراین، قبل از جراحی یا معالجه ای اضطراری، یا در صورت ابتلا به یک بیماری/ آسیب جدی، به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید که از این دارو استفاده می‌کنید یا در طی ۱۲ ماه گذشته از این دارو استفاده کرده اید. در صورت بروز خستگی غیرمعمول/شدید یا کاهش وزن، فوراً با پزشک خود صحبت کنید. اگر قرار است مدت طولانی از این دارو استفاده کنید، یک کارت هشدار دهنده یا دستبند شناسه پزشکی تهیه کنید که میزان استفاده شما از این دارو را مشخص می‌کند.
هنگام مصرف دگزامتازون، واکسیناسیون یا آزمایش پوستی انجام ندهید، مگر اینکه به طور خاص توسط پزشکتان راهنمایی شوید. در صورت استفاده از این دارو، واکسن‌های زنده ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی شوند (مانند عفونت). از تماس با افرادی که اخیراً واکسن فلج اطفال یا واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می‌شود دریافت کرده اند، خودداری کنید.
از تماس با افرادی که آبله مرغان یا سرخک دارند خودداری کنید مگر اینکه قبلاً به آن بیماری مبتلا شده باشید (مثلاً در دوران کودکی). اگر در معرض یکی از این عفونت‌ها قرار داشتید که قبلاً آن را تجربه نکرده‌اید، به دنبال فوریت‌های پزشکی باشید.
اگر سابقه زخم معده یا روده دارید، یا مقدار زیادی آسپیرین یا سایر داروهای آرتریت مصرف می‌کنید، هنگام استفاده از این دارو نوشیدنی‌های الکلی را محدود کنید تا خطر خونریزی معده/روده کاهش یابد. برای جزئیات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
اگر مبتلا به دیابت هستید، این دارو ممکن است قند خون شما را افزایش دهد. قند خون خود را بطور مرتب طبق دستورالعمل پزشک بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود به اشتراک بگذارید. اگر علائمی از قند خون بالا مانند افزایش تشنگی/ادرار دارید، سریعاً به پزشک خود بگویید. پزشک ممکن است دوز داروهای دیابت تنظیم کند یا برنامه ورزشی یا رژیم غذایی برای شما در نظر بگیرد.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو حساسیت بیشتری نشان دهند، به خصوص پوکی/درد استخوان، خونریزی معده/روده و تغییرات روحی و روانی (مانند سردرگمی).
استفاده طولانی مدت از دگزامتازون در کودکان ممکن است رشد کودک را کند سازد. برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز مشورت کنید. مرتباً به پزشک مراجعه کنید تا قد و رشد فرزند شما بررسی شود.
در دوران بارداری، این دارو فقط در مواقعی که به وضوح مورد نیاز باشد، باید استفاده شود. گزارش‌هایی نادر از آسیب به جنین هنگام استفاده از کورتیکواستروئیدها در دوران بارداری ارائه شده است. در مورد خطرات و فواید آن با پزشک خود صحبت کنید. نوزادانی که مادرانشان هنگام بارداری برای مدت طولانی از این دارو استفاده کرده اند، ممکن است دچار کمبود هورمون کورتیکواستروئید شوند. در صورت مشاهده علائمی مانند تهوع/استفراغ مداوم، اسهال شدید یا ضعف در نوزاد خود، فوراً به پزشک خود بگویید.
هنوز مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود یا خیر. با این حال، داروهای مشابه به شیر مادر منتقل می‌شوند و بعید است که به نوزاد شیرحوار آسیب برسانند. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
اووردوز
اگر فردی دگزامتازون را بیش از حد تجویز شده مصرف کرده و علائم جدی از قبیل غش کردن یا مشکل در تنفس دارد، با اورژانس تماس بگیرید.
از به اشتراک گذاشتن داروی خود با دیگران خودداری کنید.
در درمان طولانی مدت آزمایش‌های پزشکی/آزمایشگاهی (به عنوان مثال شمارش خون CBC، سطح قند/ مواد معدنی خون، فشار خون، آزمایش تراکم استخوان، اندازه گیری قد/وزن، معاینه چشم، اشعه ایکس) باید بطور دوره‌ای انجام شود تا پیشرفت درمان شما بررسی شود یا عوارض جانبی تحت نظر قرار گیرد. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
تغییرات سبک زندگی که به کاهش خطر پوکی استخوان در درمان طولانی مدت با این دارو کمک می‌کند شامل انجام ورزش‌های سبک، دریافت کلسیم و ویتامین D کافی، قطع مصرف سیگار و محدود کردن مصرف الکل است. با پزشک خود در مورد تغییرات سبک زندگی که ممکن است به نفع شما باشد صحبت کنید.
اگر قرار است از این دارو برای مدت طولانی استفاده کنید، باید کارت یا دستبندی که نوع و دوز مصرفی داروی شما را اعلام می‌کند با خود به همراه داشته باشید.
دوزهای فراموش شده
اگر فراموش کردید یک دوز دگزامتازون را مصرف کنید، به محض یادآوری از آن استفاده کنید. اگر نزدیک زمان دوز بعدی است، دوز فراموش شده را رد کنید. از دوز بعدی خود در همان زمان معمول استفاده کنید. دوز مصرف را دو برابر نکنید.
عوارض جانبی
با مصرف دگزامتازون ممکن است ناراحتی معده، سردرد، سرگیجه، تغییر در دوره قاعدگی، مشکل در خوابیدن، افزایش اشتها، افزایش وزن یا درد/قرمزی/تورم در محل تزریق ایجاد شود. اگر هر یک از این اثرات ادامه دار یا بدتر شد، سریعاً به پزشک یا داروساز خود بگویید.
به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده است که سود شما از این دارو بیشتر از خطر عوارض جانبی آن است. بسیاری از افراد با استفاده از این دارو عوارض جانبی جدی ندارند.
در صورت بروز عوارض جانبی جدی فورا با پزشک خود صحبت کنید، غوارضی مانند: درد در استخوان و مفاصل، کبودی/خونریزی آسان، علائم خونریزی معده/روده (مانند درد معده/شکم، مدفوع سیاه/قیری رنگ، استفراغ قهوه ای)، افزایش تشنگی/ادرار، تپش قلب سریع/آهسته/نامنظم، تنگی نفس، تورم مچ پا / پا، درد تاندون، افزایش وزن مداوم، پف کردن صورت، رشد غیرمعمول مو، نازک شدن پوست، بهبودی آهسته زخم، علائم عفونت (به عنوان مثال تب / سرفه / گلودرد مداوم، ادرار دردناک، درد/ترشحات چشم)، ضعف/درد در عضلات، تغییرات روحی/خلقی (به عنوان مثال نوسانات خلقی، افسردگی، اضطراب)، تغییرات در بینایی، تشنج ، رشد غیرمعمول پوست.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو به ندرت رخ می‌دهد. اما در صورت مشاهده هرگونه علائم یک واکنش آلرژیک جدی، فوراً کمک پزشکی دریافت کنید، از جمله: بثورات پوستی، خارش/تورم (به خصوص صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس.
این یک لیست کامل از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه تأثیرات دیگری که در بالا ذکر نشده است شدید، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروها را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این متن شامل تمام تداخلات احتمالی دارو نیست. لیستی از تمام داروهایی که استفاده می کنید (از جمله داروهای با نسخه/بدون نسخه و محصولات گیاهی) را تهیه کرده و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک، دوز داروهای خود را شروع، متوقف یا کم و زیاد نکنید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با دگزامتازون تداخل داشته باشند عبارتند از: آمینوگلوتتیمید، قرص‌ها/پچ/حلقه ضد بارداری، برخی داروهای سرطان ( داساتینیب، لاپاتینیب، سونیتینیب، آلدسلوکین)، دیگوکسین، داروهایی که می‌توانند باعث خونریزی/کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، “رقیق کننده خون” از قبیل دابیگاتران/ وارفارین، NSAIDهایی مانند آسپرین/ سلکوکسیب/ ایبوپروفن)، افدرین، جایگزین هورمون استروژن، ایزونیازید، میفپریستون، ریلپیویرین، تالیدومید.
سایر داروها می‌توانند بر حذف دگزامتازون از بدن شما تأثیر بگذارند، که این امر ممکن است بر نحوه عملکرد دگزامتازون تأثیرگذار باشد. از جمله این موارد می‌توان به ضد قارچ‌های آزول (مانند کتوکونازول)، باربیتورات‌ها (مانند فنوباربیتال)، ریفامایسین‌ها (مانند ریفامپین)، داروهای خاصی که برای درمان تشنج استفاده می‌شود (مانند فنی‌توئین) اشاره کرد.
اگر پزشک شما را راهنمایی کرده است که برای پیشگیری از سکته قلبی یا سکته مغزی آسپیرین با دوز کم مصرف کنید (معمولاً با دوزهای ۸۱-۳۲۵ میلی‌گرم در روز)، باید مصرف آن را ادامه دهید مگر اینکه پزشک به شما دستور دیگری دهد. جزئیات بیشتر را از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
این دارو ممکن است با آزمایش‌های آزمایشگاهی خاصی (از جمله تست‌های پوستی) تداخل داشته باشد، که می‌تواند باعث نتایج نادرست آزمایش شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و تمام پزشکان می‌دانند که از این دارو استفاده می‌کنید.
شرایط نگهداری
برای اطلاع از جزئیات شرایط نگهداری به دستورالعمل‌های موجود در بسته بندی محصول مراجعه کرده یا با داروساز خود مشورت کنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
داروها را در توالت نریزید یا آنها را داخل فاضلاب نریزید مگر اینکه دستور انجام این کار داده شود. در صورت انقضا یا اینکه دیگر نیازی به مصرف آن ندارید، این محصول را به درستی از بین ببرید. دراین‌باره با داروساز یا شرکت دفع زباله محلی خود مشورت کنید.
منبع:
