استرس و ام اس
بسیاری از افراد، چه به بیماری ام اس مبتلا باشند چه نه، استرس را تجربه میکنند. شما ممکن است وقتی عدم تعادل بین خواستهها و تواناییهایتان وجود دارد استرس را تجربه کنید. این استرس میتواند ناشی از ضرب الاجل در کار، مشکلات خانوادگی یا مجبور شدن به تطبیق با شرایط جدید زندگی مانند هنگام تشخیص ام اس برای شما باشد. آیا استرس باعث ام اس میشود؟ در این مطلب نقش استرس در ام اس، ارتباط استرس و ام اس و راه های کنترل استرس و کاهش استرس را بررسی می کنیم.
داشتن استرس لزوماً بد نیست و طبیعی است که هر از گاهی احساس اضطراب یا نگرانی کنید. با این حال، استرس طولانیمدت یا بیش از حد میتواند بر سلامتی شما تأثیر بگذارد و ممکن است علائم بیماری ام اس را تشدید کند. یادگیری مدیریت استرس به گونهای که نگذارید این استرس زندگی شما را در کنار ام اس بدتر سازد، بخش مهمی از کنترل شرایط شماست.
چگونه میتوانم بفهمم استرس دارم؟
از نظر پزشکی، استرس باعث تغییر در فشار خون، ضربان قلب و سوخت و ساز بدن میشود. ممکن است خودتان متوجه این تغییرات نشوید. در کوتاه مدت، این پاسخها میتوانند عملکرد جسمی و روحی شما را برای مقابله با بحرانهای فوری – پاسخهای “جنگ یا گریز” بهبود بخشند (پاسخ جنگ یا گریز که به آن Hyperarousal یا پاسخ حاد استرس نیز گفته میشود، یک واکنش فیزیولوژیکی است که در پاسخ به یک واقعه مضر، حمله یا خطری برای بقا اتفاق میافتد). با این حال، درصورت عدم کنترل، استرس بیش از حد میتواند اثرات منفی بر سلامت جسمی و عاطفی از جمله تأثیر مستقیم بر میزان خستگی داشته باشد.
هر کسی به استرس واکنش متفاوتی نشان میدهد، اما علائمی متداول وجود دارد:
- جسمی – افزایش میزان تعریق، سفتی عضلات، سردرد معمولی، یبوست یا اسهال.
- احساسی – تحریک پذیری، کاهش تمرکز، احساس ناچاری، مشکلات در تصمیمگیری، کاهش اعتماد به نفس، مود بد یا پایین.
- رفتاری – مشکل در خواب، تغییر در اشتها، از دست دادن میل جنسی، افزایش نوشیدن الکل یا سیگار کشیدن و کاهش تمایل به معاشرت.
آیا استرس باعث ام اس می شود؟
برخی از مبتلایان به بیماری ام اس احساس میکنند که بیماریشان نتیجه مستقیم برخی از رویدادهای استرسزا و ضربات روحی بوده است. مدارک و شواهد در مورد ارتباط استرس و ام اس کاملاً واضح نیست. برخی از مطالعات استرس را تأثیرگذار میدانند، و برخی دیگر خیر. به عنوان مثال، یک مطالعه هیچ ارتباطی بین تجربه یک واقعه آسیبزا یا استرس زا در زندگی از قبیل طلاق یا از دست دادن کودک یا همسر و ابتلا به ام اس را پیدا نکرد.
برخی تحقیقات نشان میدهد که در افراد مبتلا به ام اس، استرس طولانی مدت خطر ابتلا به عود (حمله) را افزایش میدهد. با این حال، همه مطالعات این نتیجه را در پی نداشتند. تحقیقات بیشتر نشان داده است که برنامههای مدیریت استرس میتواند روند ایجاد مناطق جدید آسیب ام اس (ضایعات یا پلاکها) که توسط اسکنهای MRI مشخص میشوند را کند سازد. این اثر ممکن است فقط موقتی باشد، اما پیوندی را بین استرس و پیشرفت بیماری نشان میدهد.
به نظر میرسد نوع شخصیت فرد در تعیین تأثیر استرس بر سلامتی او از میزان یا نوع استرس اهمیت بیشتری دارد. این مسئله نتایج ترکیبی مطالعات فوق را توضیح میدهد. اصولاً، آیا شما فردی هستید که به خوبی در برابر استرس واکنش نشان میدهید؟ برخی از افراد از استرس برای فشار آوردن به خود جهت رسیدن به اهداف بیشتر استفاده میکنند، برخی در برابر چالشها عقبنشینی کرده و از عهده استرس برآمدن را دشوار میدانند. در صورت نیاز برای مدیریت عملی استرس از متخصصان این امر درخواست کمک کنید.
چگونه میتوانم با استرس مقابله کنم؟
هیچ کس نمیتواند بگوید چه چیزی برای شخص دیگری استرسزا خواهد بود و هر فرد روشهای خودش را برای مقابله با شرایط استرس دارد.
شاید حذف همه منابع استرس در زندگی شما امکان پذیر نباشد، اما ممکن است با تغییر در روش تفکر درمورد مسائل مختف یا کاهش برخی از عناصر استرسزا، استرس خود را مدیریت کنید. روشهایی وجود دارد که به شما در مقابله بهتر با استرس و ایجاد عادات سالم تر تفکر کمک میکنند و میتوانید آنها را فرا بگیرید. این روشها ممکن است برای تأثیرگذاری به زمان نیاز داشته باشند.
در مدیریت استرس سه مرحله وجود دارد:
- تأثیر استرس بر سلامتی خود را دریابید.
- مشخص کنید که چه چیزی باعث استرس شما میشود.
- برای از بین بردن یا کاهش علت استرس اقدام کنید.
ایدههایی برای کمک به شما در مقابله با استرس:
- مسائل را در چشمانداز نگه دارید. تمرکز فقط روی موارد بدی باشد که ممکن است اتفاق بیفتد و مانع از آن شود که از اتفاقات خوبی که اکنون در حال رخ دادن است لذت ببرید.
- علائم استرس خود را بشناسید و مسئولیت احساسات، افکار و اعمال خود را بر عهده بگیرید.
- نگرش مثبت داشته باشید. سعی کنید طرز فکر خود را از “هیچ کس نمی تواند به من کمک کند” به “چه کاری میتوانم انجام دهم تا شرایطم را بهبود بخشم” تغییر دهید.
- با خودتان مهربان باشید.
- به دنبال پشتیبانی از سوی سایر افراد باشید. صحبت در مورد منابع نگرانکننده با دیگران به جای اینکه آنها را در خود بریزید میتواند به شما کمک کند. حتی اگر آنها نتوانند به طور مستقیم آن منبع استرس را تغییر دهند، نظرشان میتواند اوضاع را تحت تأثیر قرار داده و بهتر سازد.
- برنامه ریزی برای آینده. اولویتبندی فعالیتها میتواند زمان بیشتری را برای انجام کارهای اساسی ایجاد کرده و زمینههای بالقوه استرس را از قبل مشخص کند.
- فعال بمانید و برای فعالیتهای لذتبخش زمان بگذارید و از آنها لذت ببرید. برداشتن یک قدم به عقب از وقایع استرسزا میتواند چشم انداز مشکلات را تغییر داده و استرس را تا حدودی تسکین دهد. فعالیت بدنی یکی از موثرترین داروهای استرس، بهبود روحیه و عزت نفس است. این امر همچنین میتواند به عنوان یک روش ایمن برای رها کردن خشم یا ناامیدی عمل کند و در این روش نیازی به به اشتراک گذاری مشکلاتتان با دیگران نیست (که احتمالاً باعث افزایش استرس میشود).
- از تکنیکهای ریلکس کردن یا تکنیکهای ذهن آگاهی استفاده کنید. هم ریلکس کردن و هم ذهنآگاهی نشان دادهاند که برای کمک به مبتلایان به بیماریهای مزمن که با استرس دست و پنجه نرم میکنند مفید هستند.
- مقالاتی که در این زمینه میتواند مفید باشد: راهنماییهایی برای زندگی با ام اس، ورزش های مفید برای بیماران ام اس
توضیحات دکتر سیدمحمد باغبانیان درباره نقش استرس در بیماری ام اس
منبع: