پتانسیل آزمایش خون در پیش بینی پیشرفت ام اس و پاسخ به درمان در افراد
تیمی با پشتیبانی تحقیقاتی از سوی اتحادیه بین‌المللی پیشرو ام‌اس، نتایج یک مطالعه بزرگ را منتشر کرد که سطح پروتئینی در خون را که به عنوان نشانگر آسیب عصبی عمل می‌کند – به نام زنجیره سبک نوروفیلامنت (NfL) – در هزاران نمونه خون از جمعیت عمومی و افراد مبتلا به ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) ارزیابی کرد. بر اساس مقادیر نرمال که سن و وزن بدن را در نظر می‌گرفتند، این تیم یک مدل آماری برای شناسایی مقادیر افزایش یافته در افراد مبتلا به ام اس ایجاد کرد و پتانسیل آن را برای تشخیص فعالیت بیماری خاموش بالینی و پیش بینی احتمال افزایش عود و بدتر شدن ناتوانی در آینده نشان داد. علاوه بر این، این تیم دریافتند که تغییرات مقادیر NfL در افراد تحت درمان‌های مختلف، میزان پاسخ ام اس آنها به درمان را تغییر می‌دهد.
دکتر رابرت فاکس، رئیس کمیته Alliance’s Scientific Steering، گفت:
«این مطالعه ما را یک گام به انجام یک آزمایش خون مهم نزدیک‌تر می‌کند، که می‌تواند خطر یک فرد را برای فعالیت بیماری ام‌اس پیش‌بینی کند و تشخیص دهد که درمان اصلاح‌کننده بیماری او چقدر موثر است.
علاوه بر این، این نشان‌دهنده پیشرفتی مهم در جهت برآورده کردن نیاز حیاتی به نشانگرهای زیستی است که بازتاب‌های اولیه پاسخ درمانی را ارائه می‌دهند، که به نوبه خود ممکن است مراقبت بالینی را بهبود و آزمایش‌های بالینی را سرعت ببخشد که درمان‌های جدید بهتر آزمایش شوند.
زمینه
دوره انفرادی ام اس بسیار غیرقابل پیش بینی است و ممکن است فرد مجبور باشد ماه ها صبر کند تا بداند آیا درمان اصلاح کننده بیماری در برابر فعالیت‌های کوتاه مدت و طولانی مدت بیماری او موثر است یا خیر. جستجو برای نشانگر زیستی قابل اعتماد جهت پیش‌بینی فعالیت و پیشرفت بیماری و نظارت بر پاسخ به درمان در زندگی بیماران و آزمایش‌های بالینی همچنان یک چالش است.
زنجیره سبک نوروفیلامنت (NfL) بخشی از سلول‌های عصبی است که پس از آسیب عصبی به مایع نخاعی و سپس به خون وارد می‌شود و سطوح بالاتر این عامل ممکن است منعکس کننده فعالیت مداوم بیماری باشد. پیشرفت‌های اخیر اندازه‌گیری NfL در خون را ممکن کرده است و به آن پتانسیل بیشتری در یک محیط بالینی به عنوان نشانگر زیستی ام اس می‌دهد. با این حال، اطلاعات ضروری در مورد سطوح طبیعی آن در خون و چگونگی تفسیر سطوح متغیر NfL توسط پزشکان و افراد مبتلا به ام اس وجود ندارد.
جزئیات
- گروه مطالعه کوهورت مولتیپل اسکلروزیس سوئیس به سرپرستی دکتر ینس کول (مرکز ام اس در بیمارستان دانشگاهی بازل، سوئیس) به دنبال ایجاد مرجع سطوح طبیعی NfL در خون در جمعیت عمومی به عنوان مقایسه‌ای برای تشخیص پاتولوژی بیماری ام اس بودند. حتی در افرادی که هیچ مشکل سلامتی ندارند، سطح NfL خون به تدریج با افزایش سن افزایش می‌یابد. محاسبه این عوامل اولین گام مهم به سوی درک این است که سطوح NfL در زمینه ام اس به چه معناست.
- این تیم با استفاده از منابع گسترده نمونه‌های خون ذخیره شده از ۵۳۹۰ نفر با بیش از ۱۰۰۰۰ نمونه از اروپا و ایالات متحده، سطوح NfL طبیعی را در گروه‌های سنی مختلف تعیین کردند. آنها دریافتند که در این جمعیت عمومی، سطح NfL به طور کلی حدود ۲٪ در سال افزایش می‌یابد و پس از حدود ۵۰ سالگی با سرعت بیشتری شروع به بالا رفتن می‌کند. آنها همچنین دریافتند که وزن بالاتر بدن با سطوح کمتر NfL مرتبط است.
- بر اساس این یافته‌ها، این تیم سپس یک مدل آماری ایجاد کرد که سطوح NfL را در سن و وزن ها متفاوت بدن تنظیم می‌کند و اجازه می‌دهد تا Z-scores NfL یا صدک‌هایی که منعکس‌کننده انحراف از چیزی است که در جمعیت عمومی طبیعی در نظر گرفته می‌شود، را با توجه به وزن و سن استخراج کند.
- سپس این تیم ارزش پیش‌بینی‌کننده امتیاز را در نمونه‌های خون ۱۳۱۳ شرکت‌کننده از MS Cohort سوئیس، یک گروه مطالعه از افراد مبتلا به ام اس که طی چندین سال تحت نظر بوده‌اند، آزمایش کردند. آنها دریافتند که Z-scores NfL بالاتر به عنوان یک پرچم قرمز عمل می‌کند که می‌تواند در مورد خطر افزایش فعالیت بیماری (مانند عود ام اس، یا ناتوانی بیشتر، یا التهاب فعال شناسایی شده توسط MRI) در سال‌های بعد هشدار دهد. افراد با Z-scores NfL بالای ۱.۵ (۹۳.۳ صدک) با سه برابر خطر ابتلا به فعالیت بیماری در سال بعد همراه بودند.
- محققان همچنین Z-scores NfL را درمورد اینکه درمان‌های ام‌اس تا چه حد خوب کار می‌کنند، ارزیابی کردند. با نگاهی به گروه‌ها، آنهایی که از درمان‌های بسیار مؤثرتری مانند آنتی‌بادی‌های مونوکلونال (آلمتوزوماب، ناتالیزوماب، اوکرلیزوماب، ریتوکسیماب) استفاده می‌کنند، Z-scores NfL تقریباً نرمال دارند، در حالی که آنهایی که از درمان‌های خط اول ضعیف تر استفاده می‌کنند (اینترفرون‌ها، گلاتیرامر استات) Z-scores NfL بالاتر، نزدیک به نمرات کسانی که تحت درمان نبودند داشتند.
- این تیم توانست این یافته‌ها را در نمونه‌های خونی از ۴۳۴۱ شرکت‌کننده که در ثبت ام اس سوئد دنبال شده بودند، تأیید کند، که ظرفیت پیش‌بینی NfL را برای دوره ام اس تأیید می‌کند و همچنین تایید می‌کند که این غامل یک نشانگر پاسخ درمانی است.
- تحقیقات بیشتری برای درک اینکه چگونه سطوح NfL خون ممکن است تحت تأثیر سایر شرایط پزشکی قرار گیرد، اینکه آیا سطوح NfL در جمعیت‌های مختلف به طور قابل ملاحظه ای متفاوت است و چگونه این نشانگر زیستی ممکن است به عنوان معیاری برای اثربخشی در کارآزمایی‌های بالینی استفاده شود، مورد نیاز است.
برای پیشبرد این کار مهم و تسهیل استفاده از Z-scores (یا صدک ها) در عمل بالینی، تیم دکتر کول یک پلت فرم آنلاین ایجاد کرده است که محاسبه Z-scores هر فرد تنظیم شده با سن و وزن بدن، به عنوان یک راه بالقوه برای ارزیابی فعالیت فعلی یا آینده بیماری را برای تفسیر اندازه گیری NfL افراد مبتلا به ام اس، ممکن می‌سازد.
مقاله “زنجیره سبک نوروفیلامنت سرم برای پیش‌بینی فردی فعالیت بیماری در مولتیپل اسکلروزیس: یک مطالعه مدل‌سازی و اعتبار سنجی گذشته‌نگر” لینک نوشته دکتر پاسکال بنکرت، دکتر استفانی مایر، دکتر سابین شادلین، دکتر علی منوچهری نیا، دکتر اوزگور یلدیزلی، دکتر الکساندرا ماچسکی، دکتر یوهانا اوچترینگ، دکتر دیوید‌چترینگ، دکتر توبیاس درفوس، دکتر پاتریس اچ لالیو، دکتر کریستین مولر، دکتر استفانی مولر، دکتر ایوان ناگلین، دکتر خورخه آر اوکسنبرگ، دکتر کارولین پات، دکتر آنکه سالمن، الین ویلمسه، دکتر اینگرید کوکام، دکتر کاج بلنو، دکتر هنریک زتربرگ، دکتر کلودیو گوبی، دکتر هِدین، دکتر کلودیو گوبی، دکتر لودین کلاوس برگر، دکتر ماریا پیا سورمانی، دکتر کریستینا گرانزیرا، دکتر فردریک پیهل، دکتر دیوید لپرت و دکتر ینس کوهل (از RDB در گروه مطالعه کوهورت ام اس سوئیس) در ۱۶ فوریه ۲۰۲۲ در نشریه The Lancet Neurology منتشر شد.
درباره بیماری ام اس
بیماری ام اس یک بیماری خودایمنی است که در آن طی یک واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به دستگاه اعصاب مرکزی (CNS) حمله می‌کند. اگر در مورد این بیماری اطلاعات کافی ندارید می‌توانید با مطلب ام اس چیست؟ شروع کنید.
منبع:
۱۷ فوریه ۲۰۲۲