چه کسانی به بیماری ام اس مبتلا می شوند؟

نزدیک به ۱ میلیون بزرگسال بالای ۱۸ سال در ایالات متحده مبتلا به ام اس هستند. طبق آمار اعلام شده در ایران بیش از ۷۰ هزار نفر مبتلا به بیماری ام اس هستند. در حالی که این بیماری واگیردار نیست و یا به طور مستقیم ارثی نیست، اما چه کسانی به بیماری ام اس مبتلا می شوند یا به عبارتی چه کسانی ام اس می گیرند ؟ آیا ژنتیک در ابتلا به ام اس موثر است؟ عوامل محیطی چه تاثیری در ابتلا به ام اس دارد؟ آیا میزان ابتلا در زنان و مردان برابر است؟ نقش نژاد، جغرافیا و سن در ابتلا به بیماری چیست؟ در این مطلب به بررسی عوامل موثر در ابتلا به ام اس می پردازیم.

 

اپیدمیولوژیست‌ها (دانشمندانی که الگوهای بیماری را مطالعه می‌کنند) عواملی در توزیع ام اس در سراسر جهان شناسایی کرده اند که در نهایت می‌تواند به تعیین علت ایجاد کننده این بیماری کمک کند. این عوامل شامل جنسیت، ژنتیک، سن، جغرافیا و پیشینه خانوادگی است.

 

 

 

اپیدمیولوژی یک شاخه پزشکی است که به بروز، شیوع، توزیع و کنترل احتمالی بیماری‌ها و سایر عوامل مرتبط با سلامتی می‌پردازد. مطالعات اپیدمیولوژیک در ام اس به دلایل مختلف چالش برانگیز است:

 

• تشخیص بیماری ام اس می‌تواند دشوار باشد. از آنجا که هیچ آزمایش منفردی برای ام اس وجود ندارد، تشخیص آن می‌تواند غیرممکن، با تاخیر و یا حتی نادرست باشد.
• بیماری ام اس یک بیماری “قابل گزارش” نیست، به این معنی که ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی در هنگام تشخیص تشخیص ام اس نیازی به گزارش دادن به پایگاه داده‌های مرکزی ندارند. بدون این نوع سیستم گزارشگری متمرکز، هیچ راه آسانی برای شمارش افراد مبتلا به ام اس وجود ندارد.
• بنابراین، تمام اعداد اپیدمیولوژیکی، مانند شیوع، تخمین زده می‌شوند.

 

بروز و شیوع

• بروز یک بیماری تعداد موارد جدید است که در یک دوره معین از زمان (معمولاً یک سال) در یک جمعیت معین (معمولاً ۱۰۰۰۰۰) اتفاق می‌افتد.
• شیوع بیماری ام اس تعداد کل مبتلایان به ام اس در یک نقطه خاص از زمان، در یک مکان خاص است. اکثر مطالعات اپیدمیولوژیک در بیماران مبتلا به بیماری ام اس متمرکز بر شیوع است.

 

انجمن ملی بیماری ام اس در آمریکا در یک مطالعه مهم، داده‌های شیوع بیماری را بررسی کرد که برآورد علمی دقیقی از تعداد افراد بالای ۱۸ سال مبتلا به ام اس در آمریکا را نشان می‌دهد. مراکز کنترل بیماری (CDC) بودجه فدرالی را برای پیاده سازی یک سیستم نظارت بر بیماری‌های عصبی دریافت کرده اند و به طور جدی در حال توسعه این سیستم هستند. انجمن ملی ام اس امریکا در حال همکاری با CDC برای کمک به توسعه سیستم نظارت است. جامعه علمی می‌تواند در چنین سیستم‌هایی، اطلاعات بیشتری در مورد بیماری ام اس کسب کند.

 

تخمین‌های اپیدمیولوژیک

اگرچه امروزه تعداد بیشتری از افراد نسبت به گذشته به بیماری ام اس مبتلا شده اند، اما دلایل این امر مشخص نیست. با این حال، احتمالا مشارکت کنندگان در این پژوهش دارای آگاهی بیشتر از این بیماری، دسترسی بهتر به مراقبت‌های پزشکی و بهبود قابلیت‌های تشخیصی هستند. هیچ مدرک قطعی مبنی بر اینکه میزان ام اس به طور کلی در حال افزایش است، وجود ندارد.

 

سن: بیشتر افراد مبتلا به ام اس در سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی تشخیص داده می‌شوند، اگرچه بیماری ام اس در کودکان خردسال و افراد بالای ۵۰سال نیز مشاهده می‌شود.

 

جغرافیا: به طور کلی، ام اس در مناطقی که از استوا فاصله دارند، بیشتر دیده می‌شود. با این حال، نرخ شیوع ممکن است به طور قابل توجهی در بین گروه‌های ساکن در همان منطقه جغرافیایی صرف نظر از فاصله از استوا متفاوت باشد. به عنوان مثال، علی رغم عرض جغرافیایی که در آن زندگی می‌کنند، ام اس در بعضی از جمعیت‌ها از جمله اینوئیت‌ها، یاکوت‌ها، هاترایت‌ها، رومانی مجارستانی، سامی‌ها در نروژ، بومی‌های استرالیا و نیوزیلند تقریباً دیده نشده است.

• روشی پیچیده از تاثیرگذاری جغرافیا بر ام اس: به نظر می‌رسد مهاجرت از یک منطقه جغرافیایی به منطقه دیگر خطر ابتلا به بیماری ام اس را تغییر می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهد مهاجران و فرزندان آنها سطح خطر – یا بالاتر یا پایین تر – منطقه ای را که به آن مهاجرت کرده اند را به خود بگیرند. با این حال، تغییر در خطر ممکن است فوراً ظاهر نشود. کسانی که در کودکی مهاجرت می‌کنند بیشتر خطرات جدید را به خود می‌گیرند. برای کسانی که دیرتر در زندگی مهاجرت کرده اند ممکن است تغییر در سطح خطر تا نسل بعدی ظاهر نشود. این مطالعات ضمن تأکید بر رابطه پیچیده بین عوامل محیطی و ژنتیکی در تعیین این که چه کسانی مبتلا به ام اس می‌شوند، این عقیده را حمایت می‌کنند که ام اس در اثر قرار گرفتن در معرض زود هنگام برخی از محرک‌های محیطی در افراد مستعد ژنتیکی ایجاد می‌شود.
• خوشه‌های ام اس: تعداد بسیار زیادی از موارد ام اس در یک دوره زمانی خاص یا مکانی مشخص مشاهده شده است. خوشه‌ها ممکن است سرنخ‌هایی برای خطرات محیطی یا ژنتیکی بیماری به دست محققین بدهند.

 

جنسیت: ام اس حداقل در زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان شایع است و این نشان می‌دهد که هورمون‌ها نیز ممکن است نقش مهمی در تعیین حساسیت به ام اس داشته باشند. مطالعات نشان داده اند که نسبت زن به مرد ممکن است به اندازه سه یا چهار به یک باشد.

 

ژنتیک: تصور می‌شود عوامل ژنتیکی نقش مهمی در تعیین افرادی که مبتلا به ام اس هستند، بازی می‌کند.

• یک فرد متوسط ​​در ایالات متحده تقریباً ۱ از ۷۵۰ (۰.۱٪) احتمال ابتلا به بیماری ام اس را دارد.
• برای خویشاوندان درجه یک فرد مبتلا به ام اس، مانند کودکان، خواهران و برادران یا دوقلوهای غیر همسان، خطر تا حدود ۲.۵ تا ۵ درصد افزایش می‌یابد. البته در خانواده‌هایی که دارای چندین مبتلا هستند ابتلا به این بیماری احتمالی بالاتر دارد.
• دوقلو یکسان فرد مبتلا به ام اس (که همه ژن‌های یکسان را به اشتراک می‌گذارد) ۲۵٪ احتمال ابتلا به این بیماری را دارد. اگر ژن‌ها فقط مسئولیت تعیین این که چه کسی را به ام اس مبتلا می‌شود را دارند، یک دوقلوی یکسان با فردی که مبتلا به ام اس است ۱۰۰٪ شانس ابتلا به آن را دارد. این واقعیت که خطر ابتلا تنها با احتمال یک از چهار وجود دارد، نشان می‌دهد که عوامل دیگر، از جمله جغرافیا، قومیت و برخی عفونت‌ها، احتمالاً نیز درگیر هستند.

 

تحقیقات نشان داده است که ام اس در بیشتر گروه‌های قومی از جمله آفریقایی آمریکایی‌ها، آسیایی‌ها و اسپانیایی‌ها/لاتین‌ها اتفاق می‌افتد، اما بیشتر در بین قفقازی‌ها از اجداد اروپای شمالی شایع است. میزان حساسیت در بین این گروه‌ها متفاوت است، یافته‌های اخیر نشان می‌دهد که زنان آمریکایی آفریقایی تبار بیشتر در خطر ابتلا به بیماری ام اس هستند.

 

 

منبع:

www.nationalmssociety.org