کاربامازپین – Carbamazepine
| نام برند: |
تگرتول |
| نام شیمیایی: | کاربامازپین |
| درمان در ام اس: | درمان بهبود دهنده علائم، درمان درد، اختلال نورالژی تریژمینال |
| درمان اصلی: | درمان تشنج، صرع |
| داروهای معادل: |
کاربامازپین برای جلوگیری و کنترل تشنج استفاده می‌شود. این دارو به عنوان داروی ضد تشنج یا ضد صرع شناخته شده است. همچنین برای تسکین انواع خاصی از درد عصبی (مانند نورالژی تریژمینال) و کاهش برخی از علائم بیماری ام اس مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو با کاهش گسترش فعالیت تشنج در مغز و ترمیم تعادل طبیعی فعالیت عصب کار می‌کند.
روش مصرف | احتیاط | اوردوز | دوزهای فراموش شده | عوارض جانبی | تداخلات دارویی | شرایط نگهداری
روش مصرف
قبل از شروع کاربامازپین و هر بار تجویز دوباره‌ی آن، دستورالعمل داروها که توسط داروساز شما تهیه شده است را بخوانید. اگر سؤالی دارید، از پزشک یا داروساز خود سؤال کنید.
این دارو از طریق دهان همراه با غذا طبق دستور پزشک مصرف می شود. اگر از قرص‌های جویدنی استفاده می‌کنید، قرص‌ها را قبل از بلع کاملاً بجوید.
اگر از شربت سوسپانسیون کاربامازپین استفاده می‌کنید، قبل از هر دوز، بطری را به خوبی تکان دهید. با استفاده از قاشق مخصوص اندازه‌گیری، دوز را با دقت اندازه‌گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز صحیح را دریافت نکنید. حداقل به مدت ۲ ساعت دریافت دوز سوسپانسیون را از سایر داروهای مایع فاصله دهید.
مقدار مصرف این دارو بستگی به شرایط پزشکی شما و پاسخ بدنتان به درمان دارد. در کودکان، مقدار مصرف نیز بر اساس وزن آن‌ها تعیین می‌شود. برای کاهش خطر عوارض جانبی، پزشک ممکن است دارو را با دوز کم تجویز کند و به تدریج دوز آن را افزایش دهد. دستورالعمل‌های پزشک خود را با دقت دنبال کنید.
در هنگام استفاده از کاربامازپین از خوردن گریپ‌فروت یا نوشیدن آب گریپ‌فروت خودداری کنید مگر اینکه پزشک یا داروساز شما بگوید که شما می‌توانید با خیال راحت این کار را انجام دهید. گریپ‌فروت با این دارو احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش می‌دهد. برای اطلاع از جزییات بیشتر با دکتر یا داروساز خود صحبت کنید.
برای تاثیر بیشتر و افزایش بازدهی کاربامازپین به طور مرتب از این دارو استفاده کنید. برای جلوگیری از فراموشی مصرف دوز، هر روز آن را در زمانی معین مصرف کنید. این دارو را حتی اگر احساس خوب شدن دارید ادامه دهید.
بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. اگر به طور ناگهانی مصرف کاربامازپین متوقف شود ممکن است بعضی از شرایط (مانند تشنج) بدتر شود. برای قطع این دارو پزشک ابتدا دوز را کاهش داده و سپس قطع می‌کند.
اگر وضعیت شما بهتر نشد یا بدتر شد، پزشک خود را مطلع سازید.
اطلاعات دارویی ذکر شده در سایت صرفا جهت آگاهی شما تهیه شده است، قبل از مصرف هر نوع دارو با پزشک خود مشورت کنید و از هرگونه خوددرمانی پرهیز کنید.
احتیاط
قبل از مصرف کاربامازپین، در صورت حساسیت به این دارو یا حساست به سایر داروهای ضد تشنج (مانند فنوباربیتال، فنی توئین) یا داروهای ضدافسردگی سه حلقوی (مانند آمی تریپتیلین، دزیپرامین) یا هر نوع حساسیت دیگری پزشک یا داروساز خود را مطلع کنید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد (مانند سوربیتول موجود در سوسپانسیون)، که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، تاریخچه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید، به ویژه در مواردی چون: کاهش عملکرد مغز استخوان (کاهش سلول‌های مغز استخوان)، اختلالات خونی (مانند پورفیری، کم‌خونی)، گلوکوم، بیماری قلبی (مانند بیماری سرخرگ کرونری، نارسایی قلبی، ضربان قلب نامنظم)، بیماری کلیه، بیماری کبد، اختلالات روحی و روانی (مانند افسردگی)، عدم تعادل مواد معدنی (مانند سطح پایین سدیم یا کلسیم در خون).
این دارو ممکن است شما را دچار سرگیجه یا خواب‌آلودگی کند. الکل یا ماری‌جوانا (حشیش) میتواند سرگیجه یا خواب‌آلودگی شما را بیشتر کند. تا زمانی که نمی توانید به صورت ایمن کاری انجام دهید از رانندگی، کار با ماشین‌آلات و هر کاری که نیاز به هوشیاری دارد خودداری کنید. از نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید. در صورت استفاده از ماری‌جوانا (حشیش) با پزشک خود مشورت کنید.
این دارو ممکن است شما را نسبت به نور خورشید حساس‌تر کند. وقت گذراندن خود در معرض آفتاب را محدود کنید. از استفاده از سولاریم و یا دستگاه های برنزه کردن پوست خودداری کنید. هنگام بیرون رفتن از منزل از ضد آفتاب استفاده کرده و لباس پوشیده بپوشید. در صورت آفتاب سوختگی یا تاول پوستی/قرمزی، سریعاً پزشک خود را مطلع کنید.
قرص جویدنی یا سوسپانسیون ممکن است حاوی قند باشد. در صورت داشتن دیابت یا هر بیماری دیگری که نیاز به محدود کردن و جلوگیری از قند در رژیم غذایی شما دارد، توصیه می‌شود احتیاط کنید. از پزشک یا داروساز خود در مورد استفاده ایمن از این محصول سؤال کنید.
قبل از جراحی، در مورد کلیه محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای بانسخه/بدون نسخه و محصولات گیاهی) با پزشک یا دندانپزشک خود صحبت کنید.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو حساسیت بیشتری داشته باشند، به‌خصوص، گیجی، عدم تعادل یا ضربان قلب نامنظم. گیجی و عدم تعادل میتواند خطر افتادن را افزایش دهد. افراد مسن نیز ممکن است در معرض خطر بیشتری از ابتلا به نوعی عدم تعادل مواد معدنی (سطوح پایین سدیم در خون) قرار گیرند، به خصوص اگر آن‌ها همچنین از “قرص آب” (دیورتیک‌ها-ادرارآورها) استفاده کنند.
در دوران بارداری، کاربامازپین فقط در مواردی که به وضوح مورد نیاز باشد، باید استفاده شود. این دارو ممکن است به جنین آسیب برساند. بااین‌حال، از آنجا که تشنج‌های درمان نشده، یک بیماری جدی است که میتواند هم به یک خانم باردار و هم به جنین آسیب برساند، مصرف این دارو را متوقف نکنید مگر اینکه توسط پزشک شما تجویز شود. اگر قصد بارداری دارید، باردار شدید یا فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید، فوراً با پزشک خود در مورد فواید و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری صحبت کنید. اگر باردار هستید، مراقبت از دوران بارداری که شامل آزمایش‌هایی برای نقص هنگام تولد است، توصیه می‌شود. از آنجا که قرص‌های ضدبارداری، چسب های ضدبارداری، ایمپلنت‌ها و تزریقات ممکن است در صورت استفاده از این دارو مؤثر نباشند، در مورد روش قابل اعتماد برای جلوگیری از بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
اوردوز
اگر فردی کاربامازپین را بیش‌ازحد تجویز شده مصرف کرد و علائم جدی از قبیل غش کردن یا مشکل تنفس داشت، با اورژانس تماس بگیرید. علائم مصرف بیش‌ازحد دوز ممکن است شامل: تنفس آهسته، از دست دادن هوشیاری، کشش عضلات، حرکات کنترل نشده، ضربان قلب بسیار سریع باشد.
از به اشتراک گذاشتن داروی خود با دیگران خودداری کنید.
آزمون‌های پزشکی و آزمایشگاهی (مانند شمارش کامل خون CBC، سطح معدنی خون، عملکرد کلیه و کبد، معاینه چشم، سطح خون کاربامازپین) باید قبل از شروع مصرف این دارو و هنگام مصرف آن انجام شود. تمام ویزین‌های پزشکی و آزمایشگاهی را رعایت کنید. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.
دوزهای فراموش شده
دوزی را از دست ندهید. اگر فراموش کردید که دارو را مصرف کنید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک زمان دوز بعدی است، دوز از دست رفته را رها کنید. دوز بعدی خود را در زمان عادی مصرف کنید. دوز مصرف را دو برابر نکنید.
عوارض جانبی
ممکن است با مصرف کاربامازپین حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، خواب‌آلودگی، یبوست، خشکی دهان یا عدم تعادل رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده است که سود شما از این دارو بیشتر از خطر عوارض جانبی آن است. بسیاری از افراد با استفاده از این دارو عوارض جانبی جدی ندارند.
در صورت بروز عوارض جانبی جدی، فورا با پزشک خود صحبت کنید از جمله: سردردهای شدید یا سردردهای بی پایان، علائم مشکلات کبدی (مانند تهوع/استفراغ که متوقف نمی‌شود، از بین رفتن اشتها، درد معده و شکم)، زرد شدن چشم/پوست، ادرار تیره)، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در میزان ادرار)، زخم دهان، غش، ضربان قلب تند/آهسته/ نامنظم، حرکات غیرمعمول چشم (نیستاگموس)، تغییر دید (مانند تاری بینایی)، درد مفاصل، تورم مچ‌پا/پا، درد/قرمزی/تورم بازوها یا پاها، بی‌حسی/سوزن شدن دست و پا، علائم سطح پایین سدیم در خون (مانند خواب‌آلودگی شدید، تغییرات روانی/خلقی از جمله گیجی، تشنج).
تعداد کمی از افرادی که برای هر شرایطی (مانند تشنج، اختلال دوقطبی، درد) ضد تشنج مصرف می‌کنند ممکن است افسردگی، افکار/اقدام به خودکشی یا سایر مشکلات روحی و روانی را تجربه کنند. اگر شما یا خانواده متوجه تغییرات غیرمعمول/ناگهانی در روحیه، افکار یا رفتارهای خود از جمله علائم افسردگی، افکار/اقدام به خودکشی، افکار مربوط به آسیب رساندن به خود شدید، فوراً به پزشک خود بگویید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو به ندرت رخ می‌دهد. اما در صورت مشاهده هرگونه علائم یک واکنش آلرژیک جدی، فوراً کمک پزشکی دریافت کنید، از جمله: بثورات پوستی، خارش/تورم (به خصوص صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس.
این موارد لیست کامل از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه تأثیرات دیگری غیر از موارد ذکر شده در بالا شدید با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروها را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این سند شامل تمام تداخلات احتمالی دارو نیست. لیستی از تمام داروهایی که استفاده می کنید (از جمله داروهای با نسخه/بدون نسخه و محصولات گیاهی) را تهیه کرده و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک، دوز داروهای خود را شروع، متوقف یا کم و زیاد نکنید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: ضد قارچ‌های خاص آزول (ایزووکونازونیوم، وریکونازول)، اورلیستات.
مصرف مهارکننده‌های MAO با این دارو ممکن است باعث تداخل جدی با دارو (احتمالاً خطرناک) شود. در طول درمان با این دارو از مصرف داروهای مهارکننده MAO (ایزوکاربوکسازید، لاینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساژیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین) خودداری کنید. بیشتر مهارکننده های MAO حتی نباید دو هفته قبل و بعد از درمان با این دارو مصرف شوند. از پزشک خود بخواهید که چه زمانی این دارو را شروع یا متوقف کنید.
سایر داروها می‌توانند بر حذف کاربامازپین از بدن شما تأثیر بگذارند، که ممکن است بر نحوه کاربامازپین تأثیر بگذارد. از جمله این موارد می‌توان به آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید (مانند اریترومایسین)، ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین) و زگیل سنت جان در میان سایر داروها اشاره کرد.
کاربامازپین میتواند باعث از بین رفتن اثر سایر داروهای در بدن شما شود، که ممکن است بر نحوه عملکرد آن‌ها تأثیر بگذارد. نمونه‌هایی از داروهایی که از کاربامازپین تاثیر می گیرند شامل آرتمتر/لومفانترین، بوسپرویر، داروهای خاصی است که برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می‌شود (ضد انعقادهایی مانند آپیکسابان، ریواروکسابان)، برخی از مسدودکننده‌های کانال کلسیم (مانند نیفیدیپین، نیمودیپین)، نفازودون، مهارکننده‌های ترانس کریپتاز معکوس/HIV NNRTIs (مانند دلاویردین، افاویرنز، اتراویرین، ریلپیویرین)، پرازیکوانتل، رانولازین در میان سایر داروها می‌شود .
این دارو ممکن است اثربخشی کنترل بارداری هورمونی مانند قرص، پچ یا حلقه را کاهش دهد. این مساله میتواند باعث بارداری شود. برای انتخاب روش‌های قابل‌اعتماد برای جلوگیری از بارداری در هنگام استفاده از این دارو، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. همچنین در صورت وجود لکه یا خونریزی جدید با پزشک خود صحبت کنید، زیرا این موضوع میتواند نشان دهنده ناکارآمدی روش جلوگیری از بارداری باشد.
در صورت مصرف محصولات دیگری که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند از جمله الکل، ماری‌جوانا (حشیش)، آنتی‌هیستامین‌ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب‌آور یا ضداضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، داروهای شل‌کننده عضلات (مانند کاریسوپرودول، سیکلوبنزاپرین) و داروهای تسکین‌دهنده مخدر (مانند کدئین، هیدروکودون).
برچسب‌های روی تمام داروهای خود (از جمله آلرژی یا محصولات سرفه و سرماخوردگی) را بررسی کنید زیرا این مواد ممکن است حاوی موادی باشند که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند. از داروسازتان نحوه استفاده مطمئن داروها را سؤال کنید.
کاربامازپین ممکن است با آزمون‌های آزمایشگاهی خاصی (مانند عملکرد تیروئید، برخی از آزمایش‌های بارداری) تداخل داشته باشد، که احتمالاً باعث اشتباه در نتایج آزمایش می‌شود. اطمینان حاصل کنید که کارکنان آزمایشگاه و تمام پزشکان شما می‌دانند که از این دارو استفاده می‌کنید.
شرایط نگهداری
این دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. در حمام نگهداری نکنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
داروها را در توالت یا داخل فاضلاب نریزید مگر اینکه دستور انجام این کار داده شود. در صورت انقضا یا اینکه دیگر نیازی به مصرف آن ندارید، این محصول را به درستی از بین ببرید. دراینباره با داروساز یا شرکت دفع زباله محلی خود مشورت کنید.
منبع:
