ام اس و بهداشت دهان و دندان
مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس یک بیماری مادام العمر است که بر روی مغز، نخاع و اعصاب بینایی چشم تأثیر میگذارد. ام اس میتواند بر تعادل، کنترل اندامها، بینایی و همچنین بسیاری دیگر از عملکردهای روزانه بدن تأثیر منفی بگذارد. همچنین، عملکرد و هماهنگی حرکتی به شدت تحت تأثیر قرار میگیرد، در نتیجه ضعف عضلانی و اسپاسم ایجاد میشود. به همین دلیل، کارهای روزمره مانند نگه داشتن مسواک تقریباً غیرممکن میشود. مشکلات مربوط به هماهنگی و خستگی نیز مراقبتهای دندانپزشکی مناسب را دشوار میکند. اما آیا ام اس و دندان درد مرتیط هستند یا بیماری ام اس و مشکلات دندان ارتباطی دارند؟ بیماران ام اس به دلیل عوارض این بیماری در معرض خطر بیشتری برای مشکلات دهان و دندان قرار دارند. این بیماری خود از نظر بیوشیمیایی روی دندانها و لثهها تأثیر میگذارد. دارویی که برای درمان ام اس استفاده میشود نیز میتواند منجر به مشکلاتی در سلامت دهان و دندان شود.
رابطه بین ام اس و سلامت دهان و دندان
بین ام اس و سلامت دندان رابطه علت و معلولی وجود دارد. یکی از اصلی ترین خصوصیات و علائم ام اس افزایش سطح التهاب است. این اتفاق در نتیجه عملکرد اشتباه سیستم ایمنی بدن رخ میدهد. التهاب لثه و بیماری پریودنتال (لثه) بیشتر به همین دلیل اتفاق میافتد. هنگامی که التهاب به دلیل ماهیت التهاب لثه رخ میدهد، عود یا تشدید علائم ام اس رخ میدهد. این علائم ام اس به نوبه خود مواد شیمیایی آزاد میکند که به غشای لثه نفوذ کرده و باعث التهاب بیشتری میشود. این یک چرخه بیپایان است که بدون مداخله دندانپزشکی، سلامت بیمار را تهدید میکند. از روشهای دندانپزشکی میتوان برای درمان بیماری لثه و علائم آن استفاده کرد. بدون پیشگیری مناسب، سلامت دهان و دندان بیمار همچنان رو به زوال خواهد بود.
داروهای خوراکی که برای درمان ام اس مورد استفاده قرار میگیرند نیز به طور قابل توجهی در شروع و بروز علائم بیماری دهان نقش دارند. هدف بسیاری از داروهای ام اس اصلاح و کنترل سیستم ایمنی بدن است. این داروها در نهایت باعث خشکی دهان، تورم لثه (هایپرپلازی لثه)، زخمهای دهانی (استوماتیت اولسراتیو)، برفک دهانی (کاندیدیازیس) و فعال سازی مجدد ویروسهای تبخال میشوند. کمبود بزاق میتواند منجر به انبوهی از مشکلات دندانی شود. بزاق برای کاهش پلاک، توقف رشد باکتریها و شستشوی بقایای غذا مورد نیاز است. پوسیدگی دندان و بیماری لثه در نتیجه نبود بزاق کافی ایجاد میشود. سایر عوارض جانبی داروی ام اس، مانند زخمهای دهان و تورم لثه، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را دردناک یا حتی غیرممکن میکند.
رعایت بهداشت دهان و دندان
مراقبت از دندان در کنار مراقبتهای ام اس فوق العاده مهم است. رعایت بهداشت دهان و دندان میتواند علائم و بروز بیماریها را کاهش دهد. برنامه ریزی ویزیتهای منظم دندانپزشکی بسیار مهم است. حداقل، انجام معاینات دندانپرشکی در هر دو سال برای بیماران ام اس ضروری است. بسته به اینکه بیمار بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت میکند یا خیر، ممکن است ویزیتهای مکرر دندانپزشکی بیشتر مورد نیاز واقع شود. چند نکته دندانپزشکی وجود دارد که میتواند به کاهش علائم منفی در دهان کمک کند. درصورت بروز خستگی هنگام مسواک زدن، باید بنشینید. همچنین میتوانید از نخ دندان در رختخواب استفاده کنید. اگر بیمار در نگه داشتن مسواک خود مشکلی داشته باشد، برای گرفتن بهتر آن میتوانید دسته مسواک را به کف دست او بچسبانید. همچنین میتوانید درصورت لرزش دست بیمار از دستکشهای وزنه دار برای ثابت نگه داشتن حرکت دست او استفاده کنید. مسواکهای برقی نیز گزینه مناسبی برای نظر گرفتن هستند. برای تحریک بزاق در موارد خشکی دهان از دهان شویه فرموله شده یا آدامس بدون قند استفاده کنید.
منبع: