روش‌های بهبود کیفیت خواب در ام اس
مشکلات خواب در افراد مبتلا به ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) شایع است، حدود ۵۰٪ از افراد مبتلا به ام اس نوعی اختلال خواب را تجربه می‌کنند. علیرغم اینکه این موضوع به خوبی شناخته شده است، اما اختلالات خواب در افراد مبتلا به ام اس کمتر تشخیص داده شده و تحت درمان قرار می‌گیرد.
کیفیت و کمیت کم خواب می‌تواند بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد، و باعث خواب آلودگی در روز، کاهش تمرکز و اختلال در حافظه، بدتر شدن افسردگی و ناتوانی در کار شود. کمبود خواب همچنین می‌تواند منجر به کاهش سطح انرژی شده و یا درد، خستگی و سایر علائم ام اس را بسیار بدتر کند.
انواع مشکلات خواب که ممکن است تجربه کنید شامل اشکال در خوابیدن، مشکل در حفظ خواب (مانند بیدار شدن از خواب در طول شب یا عدم توانایی در بلافاصله خوابیدن دوباره) و بیدار شدن زودرس است.
اگر مشکلات خواب روی شما تأثیر می‌گذارد با پزشک عمومی یا کادر درمانی ام اس خود صحبت کنید. ممکن است درمان‌هایی وجود داشته باشد که می‌تواند به شما کمک کند. با پرداختن به دلایل کیفیت پایین خواب و ایجاد عادت‌های خوب خواب روزانه، متوجه خواهید شد که می‌توانید سطح کلی انرژی و کیفیت زندگی خود را تا حد زیادی بهبود ببخشید.
دلایل اختلال خواب در ام اس
دشوار بودن یک خواب خوب و با کیفیت می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد:
علائم مربوط به بیماری ام اس که خواب را دشوار یا قطع می‌کند شامل موارد زیر می‌شود:
- اسپاسم
- درد (نوروپاتیک یا اسکلتی عضلانی)
- سندرم پاهای بی قرار
- اضطراب و یا افسردگی
- عوارض جانبی داروهای خاص
- شب ادراری (تمایل به تکرر ادرار در شب)
- آپنه خواب (مکث غیرطبیعی در تنفس)
- سطح بالایی از خستگی روزانه
- مسئولیت‌های خانوادگی که به معنای داشتن زمان کمتر برای خواب است
- نگرانی‌هایی که به اصطلاح “خاموش کردن” و به خواب رفتن یا ایجاد یک خواب آرام را دشوار می‌کنند
- برخی از داروهای اصلاح کننده بیماری و داروهایی که برای مدیریت علائم ام اس مصرف می‌شوند می‌توانند بر خواب تأثیر بگذارند
- کم تحرکی می‌تواند الگوی خواب را تغییر دهد
- عدم قرار گرفتن در معرض نور در طول روز می‌تواند بر الگوی خواب تأثیر بگذارد
- ضایعه‌ای در ناحیه مغز که مسئول خواب است می‌تواند بر الگوی خواب تأثیر بگذارد
درمان و مدیریت خواب
درمان اختلالات خواب می‌تواند سایر علائم ام اس به ویژه عملکرد شناختی، خستگی، افسردگی و درد را بهبود بخشد. اینها به نوبه خود می‌توانند بر ناتوانی و کیفیت زندگی تأثیر بگذارند.
بسیاری از علائم ام اس که می‌توانند باعث اختلال در خواب شوند قابل درمان هستند. اگر در حال حاضر تحت درمان آنها نیستید یا دارویی که مصرف می‌کنید روی خواب شما تأثیر می‌گذارد، با تیم ام اس خود صحبت کنید. تغییر داروهای شما یا تغییر در زمان درمان می‌تواند به شما کمک کند. به عنوان مثال، گزینه های درمانی برای علامت درد می‌تواند شامل داروهایی مانند گاباپنتین باشد که نشان داده شده است درد شبانه را بهبود می‌بخشد و همچنین باعث بهبود خواب می‌شود.
می دانیم که درمانهای اصلاح کننده اینترفرون بتا، از جمله ربیف، آوونکس، پلگریدی، بتافرون و اکستاویا، بر کارایی خواب در روز دریافت دارو تأثیر می‌گذارند. معمولاً توصیه برای مصرف این داروها این است که آنها را عصر تزریق کنید تا بتوانید در زمان بروز عوارض آنها بخوابید. با این حال، برخی از افراد ترجیح می‌دهند که آنها را صبح تزریق کنند، البته در صورت کنترل عوارض جانبی، زیرا با تزریق در صبح خواب آنها کمتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
در نیمه پر لیوان، برخی از درمان های ام اس اثرات مثبتی بر خواب دارند. دو مطالعه نشان داده است که داروی ناتالیزوماب (تایسبری) خستگی و الگوی خواب را بهبود می‌بخشد. هیچ مدرکی برای سایر DMT ها و تأثیر آنها بر خواب وجود ندارد. شاهدانه و داروهای دارای شاهدانه با بهبود الگوی خواب، کاهش اختلال در خواب و کاهش افسردگی همراه هستند. این اثرات ممکن است مستقیماً به دلیل کانابینوئیدهای دریافت شده یا به طور غیرمستقیم به دلیل کاهش اسپاسم و درد در نتیجه دریافت این درمان‌ها باشد.
نکات کلی برای بهبود کیفیت خواب
دیانا یک بیمار مبتلا به ام اس در این رابطه، بعد از کنار آمدن با خواب ضعیف می‌نویسد:
من متوجه شدم که به اندازه قبل از تشخیص بیماری، خواب کافی ندارم. برای خواب بهتر زود به تخت می‌روم و با خواندن کتاب می‌خوابم، سعی می‌کنم عصرها خیلی شام نخورم یا قهوه و کافئین ننوشم.
با ایجاد عادت‌های منظم یا “بهداشت خواب” کیفیت خواب را می‌توان بهبود بخشید:
- سعی کنید در طول روز تا حد ممکن از نظر جسمی فعال باشید، اما زمان زیادی را برای ریلکس کردن و خنک شدن قبل از خواب بگذارید
- با انجام کارهای زیاد خودتان را بیش از حد خسته نکنید، زیرا خستگی بیش از حد می‌تواند خوابیدن را دشوار کند
- مطمئن شوید که در طول روز به اندازه کافی در معرض نور قرار می‌گیرید و از قرار گرفتن در معرض نورهای شدید در شب خودداری کنید
- در اواخر بعد از ظهر و عصر از استرس یا تحریک کننده‌های غیر ضروری (به عنوان مثال کافئین، شکلات، الکل) اجتناب کنید
- در طول هفته، هر روز مراسم شبانه یکسانی را رعایت کنید
- یک برنامه روتین قبل از خواب تنظیم کنید که می‌تواند شامل آرامش، نوشیدنی گرم “حاوی شیر” و استحمام گرم باشد
- از تخت فقط به عنوان محلی برای خوابیدن استفاده کنید، نه برای فعالیت های دیگر مانند تماشای تلویزیون
- اگر بعد از ۱۵ دقیقه نتوانستید بخوابید، به جای دراز کشیدن به حالت بیدار در رختخواب، از رختخواب خارج شوید و کاری آرام یا خسته کننده انجام دهید و پس از مدت کوتاهی به رختخواب برگردید
- از گرم شدن زیاد خودداری کنید، گرچه برخی از افراد می‌دانند که سردی پا نیز می‌تواند خواب را مختل کند
منبع:
