چگونگی تاثیر ام اس بر مغز
ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) یک بیماری غیرقابل پیش بینی و طولانی مدت سیستم عصبی مرکزی است، که ارتباط بین مغز و سایر قسمتهای بدن را مختل میکند. برای اطلاعات کامل درمورد بیماری ام اس، مطلب ام اس چیست؟ را مطالعه کنید.
منشأ ام اس به طور کامل مشخص نیست، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند در این بیماری سیستم ایمنی بدن فرد به میلین، که عایق رشتههای عصبی است، حمله میکند. به گفته مؤسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS)، این باعث تأخیر یا اختلال در پیام رسانیهای مغز و نخاع به سایر قسمتهای بدن میشود.
آسیبی که به میلین میرسد، منجر به بروز علائم مختلفی میشود. این علائم میتواند شامل مشکلات حافظه، خستگی، عدم تمرکز، کاهش سرعت پردازش و تغییرات خلقی باشد.
در اینجا نگاهی عمیق به چگونگی تأثیر ام اس بر مغز داریم.
اختلال عملکرد شناختی در ام اس
بر اساس یک بررسی که در سال ۲۰۲۰ انجام شد، اختلال عملکرد شناختی، که به آن تفکر مختل شده نیز میگویند، یک مشکل عصبی است که بیش از نیمی از افراد مبتلا به ام اس را تحت تاثیر قرار میدهد.
به گفته انجمن ملی ام اس آمریکا، شناخت به عملکردهای سطح بالایی که توسط مغز انجام میشود گفته میشود، از جمله:
- حافظه
- برنامه ریزی
- حل مسئله
- پردازش اطلاعات
- یافتن کلمات
- ادراک بصری
- توجه
به طور کلی، اکثر افرادی که اختلال عملکرد شناختی را تجربه میکنند، مشکلات خفیف تا متوسطی دارند که ممکن است فقط یک یا دو زمینه را شامل شود. مشکلات حافظه مانند به دست آوردن، حفظ و بازیابی اطلاعات جدید شایعترین چالشهای شناختی گزارش شده است.
یکی دیگر از انواع اختلالات شناختی که بسیاری از افراد مبتلا به ام اس تجربه میکنند، اختلال در توجه و تمرکز است، به طور خاص توجه تقسیم شده یا انجام چند وظیفه یا کار با هم.
انجمن ملی ام اس آمریکا بر اهمیت تشخیص زودهنگام تغییرات شناختی تاکید میکند، اما همچنین عنوان میکند که تشخیص این تغییرات تا چه حد ممکن است در ابتدا دشوار باشند.
برخی از علائم اولیه رایج ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اختلال در پیدا کردن کلمات مناسب
- اختلال در انجام وظایف شغلی و یا فراموش کردن وظایف و برنامههای روزمره
- دشواری در یافتن کلمات و عبارات مناسب
- اختلال در تصمیم گیری
آتروفی مغز در ام اس
آتروفی مغز بخشی طبیعی از روند پیر شدن است. بر اساس یک مقاله مروری که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، با افزایش سن، حجم مغز کمی کاهش مییابد، به طوری که اکثر افراد هر سال حدود ۰.۱ تا ۰.۵ درصد از بافت مغز را از دست میدهند.
اما برای افراد مبتلا به ام اس، به خصوص ام اس درمان نشده، آتروفی مغز سریعتر از حد معمول اتفاق میافتد و در طول دوره بیماری پیشرفت میکند. میانگین از دست دادن بافت مغز در این افراد در سال حدود ۰.۵ تا ۱.۳۵ درصد است.
کاهش حجم مغز در افراد مبتلا به ام اس به دلیل دمیلیناسیون (از دست دادن میلین) و تخریب سلولهای عصبی است. این میتواند تمام مغز یا فقط یک منطقه یا منطقه ای محدود را تحت تاثیر قرار دهد. هنگامی که آتروفی در یک مکان اتفاق میافتد، کاهش عملکرد به آن قسمت از مغز محدود میشود.
آتروفی مغز اغلب با اولین دوره علائم عصبی در اوایل دوره بیماری رخ میدهد. بر اساس بررسی انجام شده در سال ۲۰۱۹، این فاکتور همچنین بهترین پیش بینی کننده ناتوانی جسمی و شناختی در آینده است.
هدف، به ویژه در مورد داروهای اصلاح کننده بیماری، تلاش برای جلوگیری از آسیب به مغز و نخاع است که میتواند آتروفی یا کاهش حجم مغز را تسریع کند.
تعویض داروهای ام اس
تعویض دارو چیزی است که بسیاری از افراد مبتلا به ام اس در طول دوره بیماری به آن توجه میکنند. حتی ممکن است به قطع کامل داروها نیز فکر کنند.
مهم است بدانید که توقف داروهای اصلاح کننده بیماری بدون جایگزینی آنها با داروهای جدید میتواند منجر به افزایش علائم ام اس، از جمله مشکلات شناختی شود.
همچنین، در مقایسه با افرادی که داروهای ام اس خود را مصرف میکنند، ممکن است خطر بیشتری برای پیشرفت ناتوانی داشته باشید، به خصوص اگر مسن تر باشید (طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۶). به همین دلیل، پزشکان اغلب قبل از در نظر گرفتن استراحت در دریافت دارو، تغییر دارو را در نظر میگیرند.
اگر مبتلا به ام اس عودکننده و بهبود یابنده (RRMS) هستید، احتمالاً متوجه بدتر شدن علائم در طول زمان یا ایجاد علائم جدید خواهید شد. هنگامی که این اتفاق میافتد، ممکن است پزشک با شما در مورد تغییر دارو صحبت کند.
در حالی که یک درمان جدید این پتانسیل را دارد که بهتر عمل کند، این انتقال زمان میبرد و ممکن است قبل از شروع دارو متوجه برخی اثرات نامطلوب کوتاه مدت شوید. به همین دلیل است که تعویض دارو مستلزم نظارت دقیق توسط شما و تیم درمانی شما است.
چشم انداز
ام اس یک بیماری مادام العمر است که افراد را به طرق مختلف تحت تاثیر قرار میدهد. هیچ داروی هدفمندی برای تغییرات شناختی مرتبط با ام اس وجود ندارد. اما اگر ام اس عود کننده و بهبودیابنده RRMS دارید، پزشک ممکن است یک درمان اصلاح کننده بیماری را توصیه کند که میتواند به کاهش علائم شما کمک کند.
در غیر این صورت، بسیاری از کارشناسان توانبخشی شناختی را پیشنهاد میکنند، که شامل مداخلات رفتاری است که بر تمرینات ذهنی یا مداخلات ترمیمی و استراتژیهای جبرانی برای بهبود شناخت تمرکز دارد (بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۲۱).
توانبخشی ترمیمی از تمرینات شناختی تکراری برای تقویت و بازیابی مهارتهای شناختی استفاده میکند. در همین حال، استراتژیهای جبرانی به افراد مبتلا به ام اس کمک میکند تا راههایی را برای جبران مشکلات شناختی خود با استفاده از ابزارهایی مانند یادآوری ککننده ها بیابند.
برداشت نهایی
مقابله با اثرات درازمدت ام اس، از جمله تاثیری که بر مغز میگذارد، بسیار سخت است و اغلب ممکن است طاقت فرسا باشد. اما تماس منظم با تیم درمان و داشتن یک سیستم پشتیبانی میتواند کمک کننده باشد.
اگر در مورد اختلال عملکرد شناختی و تغییرات خلق و خوی نگرانی دارید یا میخواهید اطلاعاتی در مورد اینکه برای رفع مشکلات حافظه چه کاری میتوانید انجام دهید بابید، با پزشک خود در مورد مراحل بعدی صحبت کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا به سایر متخصصان مراقبتهای بهداشتی ارجاع داده شوید یا درمانهایی را که ممکن است تسکین دهنده این اختلالات باشد را توصیه کنند.
منبع: